روح انديشه بشري در زمان محقق سبزواري، در مرحله رشد بوده است

ميراث مكتوب: دكتر بهرام‌ اخوان‌كاظمي‌ معتقد است: نبايد انتظار داشته باشيم آراء محقق سبزواري داراي رويكردي بسيار امروزي و دموكراتيك باشد، چرا كه روح انديشه بشري آن زمان ،در مرحله رشد بوده است.
وي كه درسي و يكمين نشست مركز پژوهشي ميراث مكتوب با عنوان «انديشه و اخلاق در اسلام براساس روضه الانوار عباسي»  در روزدوشنبه 27تيرماه 84 سخن مي گفت ، افزود: در حوزه انديشه هاي سياسي اسلام ما با مشكلات عديده اي روبرو هستيم. قلت منابع، در دسترس نبودن منابع، عدم تنظيم پاره اي از منابع، كمي پژوهش هاي جديد، كمبود پژوهشگر، ضعف و ابهامي كه در تقسيم بندي نحله هاي انديشه سياسي در اسلام وجود دارد و بعد از انقلاب هم بعضي از حب و بغض هاي سياسي باعث شده كه در پرداختن به انديشمندان سياسي، كمي و كاستي هايي را ببينيم.
در حوزه انديشه سياسي تشيع هم اين مشكلات گسترده تر است. در اقليت بودن شيعه و اينكه در تاريخ دستي در حكومت نداشته و در خفقان و اذيت بيشتري بوده و به هر حال عملكرد فقها هم بيشتر جنبه فردي دارد و متمركز در مسايل فرعي است تا در حوزه مسايل سياسي و عمومي. در اين وضعيت خواه ناخواه عرضه كتاب روضه الانوار عباسي كمكي است در رفع آن كمبودها و كاستي ها.
وي ادامه داد:در اين مقطع و در قبال حكومت عثماني كه از مذهب تسنن براي قوام بخشي به حكومت خودش استفاده كرده، صفويه هم از ايدئولوژيك تشيع استفاده مي كند و البته اينكه آقاي ايراني فرمودند فضا آزاد بوده و توليد علم بوده، اين مسئله مورد اختلاف است و به نظر من، علماي شيعه از اين فرصت خوب استفاده كردند و سعي نمودند كه تشيع را بارور كنند و انديشه هاي فكري خود را گسترده تر.
وي همچنين گفت: متأسفانه برخي انديشمندان معاصر مطرح كرده اند ،عدالتي كه انديشمندان اسلامي يعني سياست نامه نويسان مطرح كرده اند، بالاصاله نيست، بلكه متأثر از انديشه ايرانيان باستان است و آن هم براي توجيه قدرت و حفظ حكومت بوده است.يعني مسئله عدالت ناظر به حفظ حكومت است كه اين را من قبول ندارم و مصحح هم در صفحه 45 اين مطلب را تأكيد كرده و مي-گويد همچنانكه در سياست نامه حفظ قدرت سياسي از طريق برقراري دادگري ممكن دانسته شده، در روضه الانوار هم به تبعيت از آنها چنين آمده كه نظام پادشاهي به سلطنتي و جهان داري برمي گردد. به نظر من اين تأكيدي كه امثال كتاب روضه الانوار روي عدالت دارند، تأكيدي اقتصادي است.
در عين حال سياست نامه نويسي و شريعت نامه نويسي چنين نيست كه عده اي مي گويند اوج افول و زوال انديشه سياسي در اسلام است و فاقد انديشه و محتواست كه اين را من نمي دانم و باز يك ديدگاه مصحح شايد اين شبهه را ايجاد كند كه مي گويد تلقي و انديشه سبزواري جز تلقي هايي معرفي شده كه باعث گسست حكمت عملي و انديشه تعقلي دانسته شده. من سؤوالم اين است كه به چه دليل بايد سياست نامه هاي اسلامي را بگوئيم از فلسفه تعقلي و استنباطات عقلي دور شده، در حقيقت سياست نامه نويسي و شريعت نامه نويسي معلول شرايط بوده است .