میراث مكتوب – «خاتم و نقش پیدا و پنهان آن در بیتی از حافظ» عنوان مقاله‌ای به قلم دكتر محمود عابدی است كه در ارج‌نامه دكتر محمدعلی موحد منتشر شده است.
در پژوهش‌های ادبی، جست‌وجو دربارۀ شناسنامه و هویّت هر کلمه‌ای، خود به خود مفید است، اما در فهم درست متون ادبی، علاوه بر آن، بررسی ساحات معنایی کلمات، هم کاری مفید و هم لازم است؛ به خصوص که شناسایی پیوست های جانبی کلمات، خواننده را به حال و هوای اصلی شعر و مفهوم دقیق و درست آن هدایت می کند. مطالعۀ ابعاد معنایی «خاتم» در شعر فارسی و فرهنگ شعری حافظ می تواند نمونه‌ای از آن کار باشد.
«خاتم» در كتب لغات عربی، در معنی «ما یختم به» است یعنی «چیزی كه {امر/ امور} به آن ختم می شود» و معادل فارسی آن مُهر است؛ اما در نظم و نثر فارسی، به سبب تغییرات مهر، با چند معنی به كار رفته است. برای رسیدن به منشور معانی آن در زبان حافظ، با توضیحاتی آنها را مرور می‌كنیم.
متن كامل این مقاله را بر روی فایل زیر مطالعه كنید.
يادآور می‌شود مجموعه مقالات با قافلۀ شوق (ارج نامۀ استاد محمدعلی موحد) به اهتمام محمد طاهری خسروشاهی از سوی انتشارات ستوده به چاپ رسيده است.
اخبار مرتبط
…………………………………………………
بررسی جایگاه شناسانه حافظ و مولوی در ارتباط با محیط اجتماعی
نمونه ای نادر از سنجش زمان در کتاب هفتم دینکرد
