
نسخه اي از دفتر چهارم مثنوی به شماره 2942 در کتابخانه مرکز احیای میراث اسلامی در قم که از مجموعه کتابخانه مرحوم سید جلالالدّین محدّث ارموی بوده که در بعضی صفحات مهری از آن زندهیاد که تاریخ1330 دارد، به چشم میخورد.
این نسخه به خط نسخ جلی، متن و حاشیه ناشیانه شده، تاریخ استنساخ: روز شنبه چهاردهم ماه رمضان المبارک سنه[….] ناخواناست.
این دفترهای جداگانه مثنوی میتواند نقایص نسخه 677 ق را هم رفع کند و نتیجتاً مثنویی فراهم آید که گفته مولاناست. چند نسخهای از مثنوی مولانا که هر شش دفتر آن در یک مجلد گردآمده، نسخه مورخ 677 قمری به خطّ محمد بن عبدالله القونوی الولدی است.
بسیاری از کتابخانههای شخصی و بعضاًدولتی نسخههایی دارند که هنوز به رؤیت فهرست نگاران نرسیده است. از آن جمله نسخهیی از دفتر چهارم مثنوی به شماره 2942 در کتابخانه مرکز احیای میراث اسلامی در قم در مجموعه کتابخانه محدث ارموی بوده است.
این دفتر در حواشی توضیحاتی دارد که بررسی آنها به زمان زیادی نیاز دارد. ضروری بود که این نسخه راهنمای مراجعه و مقایسه هم داشته باشد تا در پژوهشهای دقیق مثنوی مورد استفاده و استناد قرار گیرد.
نقص آن نبودِ فهرست یا بیت شمار بود. خوشبختانه دفتر چهارم مثنوی در اکثر نسخهها از جمله تصحیح زنده یاد رینولد ا. نیکلسون، شرح مرحوم استاد بدیعالزمان فروزانفر، شرح مرحوم عبدالباقی گولپینارلی، نسخة مثنوی قونیه، شرح جامع آقای کریم زمانی در تعداد ابیات اختلافی با هم ندارند، تقریباً در همه مثنویها دفتر چهارم 3855 بیت دارد.
در نسخه برگردان دفتر چهارم هم متن صفحه شماری شده است و هم در پای صفحهها شماره گذاشتهاند، برای رفع این نقیصه و ایجاد سهولت در کار مراجعه پژوهشگران به ترتیب صفحات، شمارة آغاز و پایان ابیات مثنوی در هر صفحه کتاب را از صفحه 8 تا 252 (پایان دفتر) در پایان کتاب قرار داده شده است.
مثنوی معنوی (دفتر چهارم) با مقدمه و به کوشش دکتر توفیق ه. سبحانی در 276 صفحه نگاشته شده است. این کتاب را که انتشارات سفیراردهال منتشر کرده است