از صفات دكتر معين، يكي دقت علمي بود و يكي ديانت علمي

ميراث مكتوب. دكتر مجد الدين كيواني در هفتاد و هشتمين نشست مركز پژوهشي ميراث مكتوب گفت: من شاگرد مستقيم دكتر معين نبودم، ولي با مطالعۀ كتابهاي ايشان دانستم كه صفات فوق العاده اي دارند كه مهم تر از همۀ آنها دقت علمي و ديانت علمي ايشان بود.
     او در اين نشست، كه به منظور رونمايي از ارج نامۀ روانشاد دكتر محمد معين، روز 21 تيرماه 89 در محل مركز پژوهشي ميراث مكتوب برگزار مي شد، افزود: مرحوم دكتر معين يكي از خوشبخت ترين دانشمندان و پژوهشگران اين كشور بود زيرا آثارش پس از او به دست اين و آن نيفتاد. بازماندۀ دلسوز و صاحب صلاحيتي داشتند كه از كتابهاي ايشان و حقوق ايشان محافظت كند و اجازه ندهد آثارشان به دست افراد نااهل و فرصت طلب آسيب ببيند؛ و تأليفاتي كه با آن دقت و وسواس تهيه شده بود دستخوش همان سوء استفاده ها و تحريفها شود كه آثار صدها نويسنده و شاعر طي تاريخ هزار و چند صد سالۀ تاريخ و ادبيات ما شده است. هر بلايي بر سرِ آثار آنان بيايد، يك نفر نيست كه از حقوقشان دفاع كند. آثار آنها را رونويسي مي كنند، تحريف مي كنند، به ميل خود تغيير مي دهند و هيچ صدايي از جايي بلند نمي شود. كارهاي اينان را كه دستشان از دنيا كوتاه است به ميل خود مسخ مي كنند و نام “تصحيح قياسي” بر آن مي گذارند؛ نظرهاي شخصي در مورد محتوا و نگارش آنها اعمال مي كنند، و كارهاي من درآوردي ديگر. وظيفۀ ميراث مكتوبيها تا حدي استـثـنا بر قاعده است. اينها عموما ً كارشان درست است. بالاخره چند استاد بالا سر دارند كه نگذارند كارهاي دلبخواهي در آثار گذشتگان شود.
     دكتر كيواني ادامه داد: برگزيدۀ نثر فارسي و برگزيدۀ شعر فارسي ، دو كتاب جزوه مانند بود كه وقتي در سال اول دانشگاه درس قرائت متون مي خواندم احساس مي كردم استاد خود در آن كتابها نشسته و به جزيي ترين نكات آن توجه دارد و پا به پاي دانشجويانش جلو مي رود. از ويژگيهاي معين اين بود كه پيوسته خود را به جاي شاگرد مي گذاشت. او صفاتي داشت كه جاي آنها امروز بسيار خالي است. اين روزها كه بازار نشر به بركت تكنولوژي پيشرفته آسان تر، و چاپ كتاب راحت تر شده است ناشران اغلب زياد معطل نمي مانند كه تحقيق شود فلان نويسنده يا مترجم واقعا ً حائز شرايط است يا نه؟ در روزگاردكتر معين وضع اين گونه نبود. دقت و ديانت علمي بسيار زيادتر از امروز بود. من در مدت عمرم يك بار بيشتر شادروان معين را نديدم اما نزديك به پنجاه سال است كه با آثار ايشان زندگي كرده ام.