میراث مکتوب- مقاله «اسرار قبله‌نماهای اصفهان» نوشتۀ یان پ. هوخندایک- استاد دانشگاه اوترختِ هلند- با ترجمۀ صمد فرخ نهاد است که به تازگی در نخستین شماره نشریۀ میراث علمی اسلام و ایران منتشر شده است. این مقاله به طور کلی به موضوع قبله نماها و به طور خاص قبله نمای اصفهان پرداخته است.
مقاله پروفسور هوخندایک اینگونه با موضوع «کشف قبله نماها» آغاز می شود: «بر هر مسلمان فرض است که روزانه ۵ بار رو به مکّه نماز بگزارد. از این‌رو ریاضیدانان مسلمان سده‌های میانه روش‌هایی را برای یافتن جهت قبله در هر نقطه از کرۀ زمین ابداع کردند. بسیاری از این روش‌ها پیشتر در مقاله‌ای در مجلۀ نوین ریاضیات شرح شده‌اند. در این فاصله کشفیات جدیدی صورت گرفته است.
در سال ۱۹۸۹ میلادی در حراج ساتبی لندن ابزار فلزی ناشناخته‌ای به قطر تقریبی ۵/۲۲ سانتیمتر به حراج گذاشته شد، که می‌شد با آن جهت قبله و فاصله تا مکه را در هر شهری پیدا کرد. در سال ۱۹۹۵ میلادی دومین قبله‌نما از همان نوع در یک عتیقه فروشی در پاریس پیدا شد و در سال ۲۰۰۱ میلادی نمونۀ سومی یافته شد که هم اکنون در موزۀ ساکلر دانشگاه هاروارد به نمایش گذاشته شده است. از حکاکی‌های فارسی روی این قبله‌نماها آشکار است که هر سۀ آن‌ها در قرن هفده یا هجده در اصفهان ساخته شده‌اند…
برای دریافت فایل کامل مقاله روی «دریافت فایل» کلیک کنید.
