میراث مکتوب – سیّد محمود فرّخ (۱۲۷۶-۱۳۶۰)، ادیب و شاعر اهل مشهد بود که کتابخانه و انجمن ادبی او در این شهر، بیش از نیم قرن میزبان علاقهمندان و وعدهگاه ادیبان و شاعران و محققان به شمار میرفت. پدر وی، سیّد احمد جواهری، از جملۀ ادیبان و شاعران و هنرمندان فاضل بود که خصوصاً در خوشنویسی دستی داشت. دوران کودکی فرّخ در مکتبخانهها و محافل و مجالس ادبیای که همراه با پدرش به آنجا میرفت سپری شد. وی در ابتدا در سال ۱۳۰۶ به سمت ریاست کارکنان آستان قدس رضوی منصوب شد. وی در طول دوران حزندگی خود مسئولیتهای گوناگونی را پذیرفت و در حوزههای مختلفی فعالیت کرد که از جملۀ آنها میتوان به نمایندگی مردم قوچان در دورههای دوازدهم و سیزدهم مجلس شورای ملی، معاونت آستان قدس رضوی در سال ۱۳۲۲، ریاست کارخانۀ نخریسی و برق خسروی، و کفالت استانداری خراسان.
در سال ۱۳۴۴ جمعی از بزرگان و محققان در صدد تجلیل از مقام علمی فرّخ برآمدند و این امر به پایمردی شادروان مجتبی مینوی انجام پذیرفت و به همین مناسبت مجموعهای با عنوان هفتادسالگی فرخ نیز منتشر شد که بزرگانی چون بدیعالزمان فروزانفر، غلامحسین یوسفی، مهدی اخوان ثالث، عبدالحسین زرینکوب، جلالالدین همایی، محمدرضا شفیعی کدکنی، ایرج افشار و دیگران در آن به تجلیل از مقام علمی و شخصیت ادبی و فرهنگی فرّخ پرداختند. دانشکدۀ ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد نیز در سال ۱۳۵۳ با اعطای مدرک دکتری افتخاری به فرّخ برای او مجلس بزرگداشتی برپا کرد. این دانشکده پیش از آن، در سال ۱۳۴۹، بخش عمدهای از کتابهای وی را برای تجهیز کتابخانۀ خود خریداری کرده بود. پس از درگذشت فرّخ بخش دیگری از کتابخانۀ وی، در سال ۱۳۸۱، به این دانشکده اهدا شد.
مجموعۀ حاضر شامل یادداشتها و حاشیههای مرحوم فرّخ بر کتابهای مختلف در حوزههای گوناگون ادبی و تاریخی است که در هفت بخش گرد آمده است. این کتاب، علاوه بر پیشگفتار و بخشی در معرفی سیّد محمود فرّخ خراسانی، شامل فصلهای زیر است: بخش اول: یادداشتها و حواشی بر آثار ادبی منظوم و دواوین شعرا؛ بخش دوم: یادداشتها و حواشی بر آثار و کتب ادبی منثور؛ بخش سوم: یادداشتها و حواشی بر کتب تذکره، تراجم احوال و تاریخ ادبیات؛ بخش چهارم: یادداشتها و حواشی بر آثار و کتب تاریخی؛ بخش پنجم: یادداشتها و حواشی بر فرهنگها و فهارس کتب و نسخ خطی؛ بخش ششم: یادداشتها و حواشی بر مجموعهها، جُنگها و مکاتیب و رسائل خطی؛ بخش هفتم: یادداشتها و حواشی بر آثار و کتب متفرقه و گوناگون.
کتاب یادداشتهای سیّد محمود فرّخ خراسانی، به کوشش دکتر مجتبی مجرّد گردآوری شده که انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی آن را در ۳۰۴ صفحه و با شمارگان ۵۰۰ نسخه، به بهای ۱۶۰۰۰۰ریال منتشر کرده است.
منبع: فرهنگستان زبان و ادب فارسی