میراث مکتوب – علامۀ بزرگ شیخ محمدتقی بن محمّدرحیم، مشهور به صاحب حاشیه مؤلف کتاب گرانسنگ هدایة المسترشدین فی شرح اصول معالم الدین است که پدر ایشان اهل
ایوانکی بوده و خود ایشان نیز ظاهراً در همین مکان متولد شده و سپس به عتبات عزیمت نموده و نزد استادانی همچون وحید بهبهانی، علامۀ بحرالعلوم، شیخ جعفر کاشف‌الغطاء، سیدعلی طباطبائی، سیدمحسن اعرجی کاظمی به تحصیل می‌پردازند و شاگردانی همچون صاحب روضات، میرزای شیرازی صاحب فتوا، شیخ محمدحسین صاحب فصول که برادر ایشان نیز است پرورش می‌دهند. محقق صاحب هدایه، سرسلسلۀ یکی از خاندان‌های بزرگ علمی شیعه و صاحب تألیفات گرانقدری است از جمله: رسالۀ صلاتیه، تبصرة الفقهاء و هدایة المسترشدین.
صاحب روضات او را «افضل دانشمندان عصرش در فقه و اصول و بصیرترین آنها در معقول و منقول» می‌شمارد و شیخ آقابزرگ تهرانی او را یکی از رؤسای طایفۀ امامیه در قرن سیزدهم نام می‌برد که به درجۀ بالایی از علم و عمل دست یافت. اثر اصولی مهم ایشان حاشیه و شرح معالم است موسوم به هدایة المسترشدین که بارها نشر شده و اخیراً مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم به طبع آن در سه جلد اقدام نموده است.
نویسنده در نوشتار حاضر، پس از ذکر فهرست اجمالی تألیفات وی، به معرفی تفصیلی آثار او که تاکنون به چاپ رسیده است، از قبیل: رساله صلاتیه، تبصره الفقهاء، هدایه المسترشدین و …، همت گماشته است.
متن کامل این مقاله نوشتۀ حسین حلبیان که در شمارۀ 149 و 150 آینۀ پژوهش منتشر شده است اینجا بخوانید.