میراث مکتوب – کتاب چهار گوهر منتخبی از اشعار چهار گوهر شعر فارسی است که در عراق و خراسان میزیستهاند و از پایهگذاران شعر عراقی محسوب میشوند.
انوری ابیوردی اگرچه به پیامبر ستایشگران معروف است اما در تغییر سبک شعر فارسی تأثیر بسزایی داشته است و در استفاده از زبان محاوره گاه سخن را به درجهای از سادگی میرساند که گویی قسمتهایی از محاورات معمول و عادی را در شعر خود گنجانیده است. جمالالدین اصفهانی از دیگر قصیدهسرایانی است که اشعارش سرشار از مضامین اخلاقی و حکمی و در عین حال روان و ساده و خالی از تکلف است.
ظهیرالدین فاریابی نیز از قصیدهسرایان و غزلگویان معروف قرن ششم است که شعر او مانند اشعار انوری، روان و پر از معانی دقیق و بدیع است. کمالالدین اصفهانی معروف به «خلاقالمعانی»، در آوردن معانی دقیق استاد بود. او شاعری باریکاندیش و خلاق معانی است و در آوردن التزامات دشوار و به کار بردن ردیفهای مشکل شهرت دارد.
شاعران نام برده همچون بسیاری از شعرای فارسی با وجود اینکه توجه خاصی به مدح و مدیحهسرایی داشتهاند، همگی به علوم زمان خود چون فلسفه، حکمت، طب، نجوم، لغت و کلام آگاه بودهاند.
فهرست مطالب این کتاب بدین شرح است:
پیشگفتار
اوضاع سیاسی اجتماعی و ادبی ایران در دوره سلجوقیان تا …
زندگی، احوال و آثار انوری ابیوردی
زندگی، احوال و آثار جمالالدین اصفهانی
زندگی، احوال و آثار ظهیرالدین فاریابی
زندگی، آثار و احوال کمالالدین اصفهانی
تعلیقات: «شرح لغات، مشکلات و معانی برخی اشعار»
دزفولیان: کاظم، چهار گوهر: گزیده شعر شاعران حوزه ادبی عراق (انوری ابیوردی ، ظهیر فاریابی و جمال الدین و کمال الدین اصفهانی)، 288 صفحه، بها: 80000 ريال، سمت، 1393.