میراث مکتوب – کتاب احوال دل گداخته گزیدهای است از نامه های مولانا که با توضیحات و مقدّمه ای مفصّل به انتخاب و توضیح دکتر غلامعلی حدّاد عادل، در مجموعۀ «از میراث ادب فارسی» از سوی نشر سخن منتشر شده است.
این کتاب پس از پیشگفتاری که حکم دیباچه دارد و در آن اندیشه و سبب تألیف کتاب و نیز روش کار توضیح داده شده است، وارد مقدّمهای سه بخشی میشود: بخش نخست درباره نظم ساختاری و مضمون نامههاست که در آن نامههای مولانا از حیث صورت و محتوا تجزیه و تحلیل شده است؛ در بخش دوم، فواید زبانی و ادبی نامهها (اعم از نکات دستوری و واژگانی و آرایههای ادبی و…) تحلیل و بررسی شده است؛ و در بخش سوم نیز با تحلیل اجتماعی نامهها فواید آنها در شناخت اوضاع و احوال جامعه پیرامون مولانا در قونیه قرن هفتم بازنموده شده است. پس از این مقدمه صدوسیصفحهای، بدنه اصلی کتاب، یعنی شصتوپنج نامه گزیده از مکتوبات، آمده است.
در بخش نقدها و نمایه ها نیز نقدها، واژگان، اعلام، آیات قرآنی، احادیث، اقوال مشایخ و حکم عربی، اشعار فارسی و اشعار عربی بیان شده است.
به گفتۀ مؤلف کتاب در ویراست دوم تغییرات و اصلاحات لازم در متن و توضیحات نامه ها وارد شده است. همچنین در پایان یادداشت هایی به قلم دکتر محمدعلی موحد و دکتر احمد مهدوی دامغانی دربارۀ این کتاب به چاپ رسیده است.
کتاب با این هدف تألیف شده است که درسنامهای باشد برای دانشجویان و علاقهمندان زبان و ادبیات فارسی تا آنان با نمونهای کمترشناخته از نثر فارسی قرن هفتم، از کسی که شعر و اندیشههای او شهرت عالمگیر یافته است، آشنا شوند.
حداد عادل: غلامعلی، احوال دل گداخته (گزیدۀ مکتوبات مولانا)، ویراست دوم، تهران، سخن، 440 صفحه، 1393.