میراث مکتوب- کریستف راوخ در دیدار رایزن فرهنگی کشورمان در آلمان از وجود سه هزار و 405 نسخۀ خطی فارسی در کتابخانۀ ملی برلین خبر داد و گفت: نسخ خطی بخش شرقشناسی این کتابخانه به زودی به نسخه‌های دیجیتال تبدیل می‌شود.
حمید محمدی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آلمان در دیدار و گفتگو با کریستف راوخ، رئیس بخش شرقشناسی کتابخانۀ ملی برلین با اشاره به اهمیت ارتباط مستمر مراکز علمی فرهنگی آلمان با مراکز مشابه در جمهوری اسلامی ایران و نقش رایزنی فرهنگی کشورمان در برقراری این ارتباطات، گفت: وجود گنجینه بزرگی از فرهنگ و ادبیات فارسی در کتابخانۀ برلین بهترین دلیل برای همکاری و تعامل فرهنگی در موضوعات و برنامه‌های مختلف است.
رایزن فرهنگی کشورمان در آلمان در ادامه، تبادل تجربه با کتابخانۀ ملی ایران و کتابخانه‌های دارای نسخ خطی مثل آرشیو کاخ گلستان، استفاده از تجارب کارشناسان ایرانی نسخه‌شناسی، تبادل اطلاعات کتابخانه‌ای به ویژه در حوزۀ ایران‌شناسی و نسخ خطی فارسی با کتابخانه‌ها و مراکز مرتبط در ایران، مساعدت رایزنی در تکمیل بانک اطلاعاتی نسخ خطی، برگزاری نمایشگاه موضوعی از آثار خطی موجود مثل موضوع فردوسی و شاهنامه، حافظ و نسخ دیوان حافظ، تعریف پروژه‌های پژوهشی در حوزۀ نسخ خطی و ایران‌شناسی و برگزاری سمینار برگزاری نشست‌های فرهنگی برای معرفی برخی نسخ خطی را از مهمترین زمینه‌های همکاری با بخش شرقشناسی کتابخانۀ برلین برشمرد.
دیجیتالی شدن نسخ خطی بخش شرقشناسی کتابخانۀ ملی برلین
راوخ نیز در سخنانی، با اشاره به وجود سه هزار و 405 نسخۀ خطی فارسی در کتابخانه برلین افزود: ما در حال توسعه بانک اطلاعاتی بخش شرقشناسی هستیم و علاوه بر حفاظت جدی از نسخه‌های خطی، به تبدیل این منابع به نسخه‌های دیجیتال می‌پردازیم.
رئیس بخش شرقشناسی کتابخانۀ ملی برلین با معرفی پایگاه اینترنتی ویژۀ نسخ خطی بخش شرقشناسی، به تشریح اجزای مختلف این پایگاه پرداخت و گفت: اسکن کردن تمامی صفحات نسخ خطی آن هم با کیفیت بالا و بدون آنکه به نسخه‌های خطی قدیمی آسیبی برسد، کاری دشوار و زمان‌بر است.
وی با اشاره به برنامۀ ویژۀ نمایشگاه «هزار و یک شب» گفت: در این نمایشگاه آثار خطی و قدیمی فارسی، عربی و هندی مربوط به هزار و یک شب به نمایش گذاشته شده است.
رئیس بخش شرقشناسی کتابخانه ملی برلین در پایان سخنانش، از همکاری و کار مشترک با کاخ موزه گلستان استقبال کرد.
در پایان این دیدار، رایزن فرهنگی کشورمان به همراه کریستف راوخ از مخزن بزرگی که در آن تمامی نسخ خطی با شرایط خاصی نگهداری می‌شود، بازدید کردند.
آشنایی با کتابخانۀ ملی برلین و بخش شرقشناسی کتابخانه
تأسیس کتابخانۀ بزرگ برلین به اواسط قرن 17 بر می‌گردد. گرچه در سال‌های بعدی نیز دچار فراز و نشیب‌های بسیار بود اما جنگ جهانی دوم فعالیت‌های آن را به حالت تعلیق درآورد و بخش‌هایی از آن را نیز نابود کرد. پس از سال 1945 بخشی از منابع کتابخانه‌ای پراکنده شده در طول جنگ، مجددا از ماربورگ و تابینگن در این کتابخانه به نام کتابخانۀ ملی برلین در بخش برلین غربی جمع شد. این در حالی بود که برخی از این منابع در طول جنگ و بعد از آن ویران شده و بخشی همچنان در برلین شرقی بود و مواردی از آن هم بعدها در تعدادی از کتابخانه‌های اروپای شرقی یافت شد. دو بخش شرقی و غربی کتابخانۀ برلین در سال 1992 مجدداً ادغام شدند. ادغام دو کتابخانه در سال 1992 نشانۀ آغاز روند رشد کتابخانه بود.
بخش شرقشناسی کتابخانۀ ملی برلین کار خود را در سال 1919 به عنوان یک بخش مستقل آغاز کرد. مجموعۀ نسخ موجود در این بخش از مجموعه کتب مهم در اروپا به شمار می‌آید. حدود 600 هزار نسخه کتاب خطی و چاپی و مجلات قدیمی در آرشیو شرقشناسی این کتابخانه موجود است.
همچنین بخش شرقشناسی کتابخانۀ برلین دارندۀ یکی از بزرگترین مجموعه‌های نسخه‌های خطی روی میکروفیلم در جهان است. مجموعه نسخه‌های خطی شرقی و چاپ سنگی در حال حاضر حدود 42000 جلد کتاب را شامل می‌شود. کلیه نسخه‌های خطی موجود در کتابخانۀ شرقشناسی در حال دیجیتال شدن است.
منبع: پایگاه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی