میراث مکتوب- پنجمین جلد از مجموعه «فهرست اسناد تاریخی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران» به کوشش دکتر محیا شعیبی عمرانی و زیر نظر حجت‌الاسلام رسول جعفریان، رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران منتشر شد.
دکتر جعفریان در مقدمۀ این جلد با اشاره به یک سوء فهم در مورد جایگاه اسناد می‌نویسد: «برخی به غلط تصور می کنند نگه داری اسناد ـ شامل هر نوع نوشته، عکس یا شیءای که بتواند گوشه‌ای از تاریخ گذشتۀ یک ملت را به تصویر بکشد ـ صرفاً اقدامی از روی تفنّن و تفریح است. این‌ها تصورشان بر این است که اساسا نگهداری این نوع اشیاء یا آثار تاریخی، امری برای سرگرمی و برای بازدید عمومی و طبعا کاری حاشیه‌ای است؛ این در حالی است که حفظ اسناد و پس از آن تلاش برای بازشناسی آنها، نهایت ارزش را برای شناخت سرمایه‌های یک ملت و به طور کل جوامع بشری دارد».
وی در ادامه ضمن بیان این مطلب که یکی از تفاوت‌های زیست انسانی با حیات حیوانی همین است که ستون فقرات زندگی آدمی، شناخت و معرفت حاصل از تجربه‌های گذشته از هر نوع و دسته است، اظهار می‌‌دارد: «زیست حیوانی صرفا سرمایه‌ای در حد مسائل ژنتیک و بسا آموخته‌های بسیار محدود از محیط خاص خود دارد. این که آدمی بتواند بر اساس یک نقاشی سه هزار ساله روی دیواری در یک غار، مراحل تطور زیست انسانی را دریابد، و این که پس از آن، با کاوش در اسناد مختلف از دوران‌های متفاوت، سیر پیشرفت زیست خود را با پژوهش و تحقیق بدست آورد، یک ویژگی مهمی است که می‌تواند صورت حیات انسانی را از گذشته تاکنون و پس طراحی آینده و دادن ایده‌های بلند، نشان دهد».
دکتر جعفریان در ادامه می‌نویسد: «شاید به همین قیاس بتوان گفت جوامع مختلف انسانی از پیشرفته و عقب‌مانده هم در این چارچوب، یعنی شناخت و عدم شناخت اسناد خود، وضع قابل تأملی دارند. این بیکاری و تفریح نیست که در جوامع پیشرفته، هزینه‌های سنگینی برای شناخت ابعاد مختلف زیست انسانی در گذشته دارند؛ و این هم برای جوامع عقب‌مانده درست نیست که فرضا تصور کنند مگر تحقیق در اسناد گذشته چه اندازه اهمیت دارد که باید برای آن هزینه کرد، و به این دلایل واهی از این کار سرباز بزنند. البته که این نوع کارهای فهرستی و پژوهشی، باید در درون یک جامعه علمی باشد، جامعه‌ای که بتواند هر نوع تحقیقی را در سرجای خود مورد بهره‌برداری قرار دهد، و این البته لازمه‌اش، داشتن یک درک درست از تاریخ و سند است».
رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران معتقد است این دانشگاه، به عنوان بزرگترین مجموعه دانشگاهی کشور با داشتن رتبه نسبتا خوبی در جهان، لازم است تا به این امور توجه بیشتری داشته باشد.
وی تأکید می‌کند که درست به همین دلیل است که این دانشگاه می‌بایست، نه تنها در صدد تدوین فهرست اسناد خود و ایجاد مرکزی بزرگ برای نگهداری آنها باشد، بلکه باید سرمایه‌ای را هم که در این زمینه، و در ارتباط با تاریخ کشور دارد، مورد توجه قرار دهد.
گفتنی است جلد هفتم از فهرست اسناد دانشگاه تهران که به همت خانم دکتر محیا شعیبی عمرانی، دانش آموخته گروه تاریخ دانشگاه تهران تهیه شده، شامل معرفی 666 سند از شماره 11007 تا شماره 11054 موجود در کتابخانه مرکزی است.