به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، روز چهارشنبه، 27 آذرماه 1398، هفتاد و ششمین محفل ماهانه و دوستانۀ مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، موسوم به شوق دیدار، با حضور جمعی از اساتید و دوستداران فرهنگ ایران‌زمین، در سالن کتابخانۀ این مؤسسه برگزار شد.
در ابتدای این جلسه دکتر اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسۀ میراث مکتوب پس از خوشامدگویی به حاضران و معرفی میهمانان جدید به تشریح اقدامات و معرفی آثار منتشرشدۀ این مؤسسۀ پژوهشی در مدت اخیر پرداخت.
دکتر ایرانی با اشاره به چاپ و آمادۀ توزیع شدن کتاب بحیره، گفت: لفظ «بحیره» مصغر «بحر» است و میرمحمدهاشم بیک فزونی استرآبادی کتابی با این نام در سدۀ یازدهم هجری تألیف کرده که در نوع خود کتابی بی‌نظیر در حکایت‌نویسی و عجایب‌نگاری است.
وی با بیان این که این کتاب در سه جلد به چاپ رسیده، اظهار کرد: کتاب بحیره مشتمل بر نزدیک به 40 باب و هر باب دارای بیش از 30 بخش است، و از جمله بخش‌های آن می‌توان به وزاری قبل از حضرت خاتم، وزرای پس از پیامبر، رؤیاهای صادقه و مشهور، عجایب دریاهای مختلف، عجایب حیوانات، عجایب کوه‌ها، معرفی انواع سنگ‌ها و خواص آنها، معرفی انواع درخت‌ها در مناطق مختلف و موراد بسیار دیگری اشاره کرد.
مدیرعامل مؤسسۀ میراث مکتوب زمینۀ تألیف این اثر را حضور فزونی استرآبادی در هند و نشست و برخاست او با عالمان متعدد و جمع‌آوری اطلاعات در آن منطقه عنوان کرد و گفت: هر چند ممکن است این مطالب امروزه ارزش علمی نداشته باشد اما از نظر تاریخ علم، تاریخ اجتماعی و همچنین اطلاعات جغرافیایی که دربارۀ اماکن ارائه می‌کند می‌تواند اثری قابل توجه باشد.
وی ضمن اشاره به چاپ معدود اثر با توجه به محدودیت‌های مؤسسه و بر اساس سفارش متقاضیان، افزود: مصححان این اثر جناب آقای مرتضی موسوی و سرکار خانم رضوان مساح هستند که هر دو در بخش ادبیات عرب دایرة المعارف بزرگ اسلامی فعالیت می‌کنند و اثر دیگری از این دو محقق، یعنی تحقیق و تصحیح کتاب خلاصة الاشعار ری و استرآباد، نیز در واحد تولید مؤسسۀ میراث مکتوب در حال آماده‌سازی است.
دکتر ایرانی در ادامه با اشاره به برگزاری همایش حموئیان یزد در 23 و 24 فروردین سال آینده، گفت: طی مذاکراتی که با استانداری، مقامات شهرداری و دانشگاه یزد داشته‌ایم، این همایش با حضور و سخنرانی 20 نفر از استادان، مبتنی بر کتاب المشیخه که مجموعه یادگارنوشته‌های پنج نسل از خاندان حموئیان یزد است، برگزار خواهد شد.
مدیرعامل مؤسسۀ میراث مکتوب در معرفی خاندان حموئیان یزد گفت: خاندان حموئیان از اوایل قرن نهم تا یازدهم در یزد حضور داشته و افراد این خاندان در طبقات طبیب و قاضی و اهل تصوف، نقش بسیار مؤثری در انتقال فرهنگ ایران به خارج از ایران داشته‌اند.
وی با اشاره به حضور حموئیان جوین در مصر و شامات و دربار صلاح‌الدین ایوبی، پیش از ظهور برجستۀ حموئیان یزد، گفت: حموئیان خاندان کهن و بزرگی هستند و بر اساس کتابی که آقای سعید احمدپور مقدم نوشته و به زودی چاپ خواهد شد، ریشۀ آنها به اردشیر برمی‌گردد و می‌توان گفت این خاندان جزو بزرگترین و کهن‌ترین خاندان‌های فرهنگی و علمی ایرانی هستند که کتاب المشیخه میراثی ارزشمند از این خاندان است.
دکتر ایرانی در ادامه با اشاره به برگزاری همایش حمدالله مستوفی در 15 اسفند سال جاری در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین، گفت: تا کنون نزدیک به 40 مقاله به دبیرخانۀ همایش ارسال شده و در کنار ارائۀ مقالات برگزیده، حضور و سخنرانی چند تن میهمان خارجی را نیز در روز همایش خواهیم داشت.
مدیرعامل مؤسسۀ میراث مکتوب افزود: ما نسخۀ نفیسی از نزهۀ القلوب حمدالله مستوفی را از کتابخانۀ فاتح استانبول گرفته‌ایم و از چاپ عکسی آن در این همایش رونمایی خواهیم کرد.
دکتر ایرانی همچنین با اشاره به برگزاری صد و دوازدهمین نشست علمی مؤسسۀ میراث مکتوب در هفتۀ گذشته با موضوع موادشناسی نسخ خطی و سخنرانی خانم دکتر برکشلی، از برگزاری صد و سیزدهمین نشست با موضوع معرفی و رونمایی از «دستور المنجمین» سخن گفت و اظهار کرد: دستور المنجمین هم به عنوان منبعی تاریخی و هم از نظر تاریخ علم دارای اهمیت است.
وی ضمن اظهار امیدواری که آلودگی هوا مانع برگزاری این جلسه نشود، گفت: در این نشست دکتر محمد باقری، دکتر سید محمد عمادی حائری و دکتر سید جلال حسینی بدخشانی سخنرانی خواهند کرد و امیدواریم بتوانیم سخنان ضبط شدۀ دکتر فرهاد دفتری را نیز دریافت و در این نشست پخش کنیم.
دکتر ایرانی همچنین با اشاره به برگزیده شدن مقالۀ «میل در چشم جهان‌بینش کشید: نورالعیون زرین دست و تصحیح آن»، (منتشرشده در شمارۀ 62 مجلۀ علمی پژوهشی آینۀ میراث)، در بخش متون کهن شانزدهمین جشنوارۀ نقد کتاب، گفت: کتاب نورالعیون ـ که این مقاله به نقد تصحیح آن پرداخته ـ را نیز خود ما در میراث مکتوب چاپ کرده بودیم و هر چند تمایل چندانی به چاپ آن نداشتیم اما با توجه به این که نسخه‌ای قدیمی مربوط به قرن ششم در موضوع چشم پزشکی بود آن را چاپ کردیم.
مدیرعامل مؤسسۀ میراث مکتوب افزود: خود ما هم نقد مفصل سرکار خانم گلپر نصری و جناب آقای یونس کرامتی را بر این تصحیح به چاپ رساندیم که خوشبختانه حائز رتبه برتر نقد شد.
در ادامۀ نشست امیر حسین‌زادگان، مدیر انتشارات ققنوس، اشاره‌ای به سوابق خود و این مؤسسۀ نشر کتاب داشت و گفت: من از سال 1350 کتابفروش بوده‌ام و در سال 1356 کتابفروشی ققنوس را در خیابان انقلاب راه‌اندازی کردم و تا کنون حدود 2 هزار کتاب چاپ و منتشر کرده‌ایم که بیشتر آنها در زمینۀ ادبیات، فلسفه و تاریخ است.
در ادامه داود موسایی، مدیر انتشارات فرهنگ معاصر نیز در اشاره‌ای به سوابق و فعالیت‌های این مؤسسه، گفت: انتشارات فرهنگ معاصر فعالیت خود را از سال 1359 شروع کرد و حاصل کار آن تا کنون انتشار حدود 350 عنوان کتاب مرجع با حجم بالغ بر 200 هزار صفحه بوده است.
وی ضمن بیان این مطلب که انتشارات فرهنگ معاصر فعالیت‌های خود را بدون دریافت هر گونه کمکی از نهادهای دولتی پیش برده است، اظهار کرد: با توجه به شرایط اقتصادی ایجادشده ما مجبور شده‌ایم بخش تحقیقات انتشارات را بسیار فشرده و کوچک کنیم.
موسایی یکی دیگر از چالش‌های انتشارات فرهنگ معاصر را فراگیری اینترنت در شئون مختلف زندگی عنوان کرد و گفت: با گسترش اینترنت کتاب‌های مرجع دارد به دست فراموشی سپرده می‌شود و هر چند این وضعیت برای ما که همه عمرمان را در این راه گذاشته‌ایم مشکلاتی ایجاد کرده اما تلاش می‌کنیم خودمان را با تحولات هماهنگ کرده و تولیدات‌مان را در قالب‌های جدید در اختیار مخاطبان بگذاریم.
در بخش دیگری حمیدرضا قلیچ‌خانی، به معرفی کتاب خود با موضوع خوشنویسی ایرانی که به تازگی به زبان روسی منتشر شده پرداخت و گفت: این کتاب در سال 1392 با عنوان درآمدی بر خوشنویسی ایرانی توسط انتشارات فرهنگ معاصر و با زحمات جناب آقای موسایی با کیفیتی قابل توجه منتشر شده و گویا مورد توجه یک ناشر روس قرار گرفته بود.
وی ادامه داد: این ناشر کتاب را به مترجمی سپرده و همراه با تغییراتی چاپ کرده بود و اخیرا با نمایش مستندی در همین موضوع، به عنوان اولین کتاب در زمینۀ خوشنویسی ایرانی به زبان روسی رونمایی و منتشر شد.
پایان‌بخش این نشست نیز شعرخوانی محمدحسین باتمان غلیچ، کاوه تیموری و دوتارنوازی سعید رضادوست بود.
در ادامه شعر آقای محمدحسین باتمان غلیچ را که با موضوع آلودگی هوا و در استقبال شعر «آسمان با اختران خوب و خوش و زیباستی / صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی» میرفندرسکی سروده شده می‌خوانید:
پردۀ دودی حجاب گنبد خضراستی / آسمان شهر ما بد رنگ و نازیباستی
رنگ آن هم لاجوردی نیست یا فیروزه‌ای / چون پلاس چرک‌تابی سایبان ماستی
بر فراز شهر ما چتری بود از گرد و دود / خیمه و خرگاهی از آلودگی برپاستی
هست ما را میهمانی زشت و چرک و بد نفس / وعده‌اش هر ساله با ما موسم سرماستی
نی مُمِدّ زندگی شد نی مفرّح بهر ذات / هر دم و هر بازدم جانکاه و دردافزاستی
رشتۀ البرز پیدا نیست در سمت شمال / کس نداند کوه زایل گشته یا برجاستی
برج‌ها محوند، میلاد از نظرها غایب است / همچو آزادی که اینک محو و ناپیداستی
سهم ما زین گنبد وارونه شد وارونگی / هر بلا کز آسمان آید نصیب ماستی
با حکیمی گفتم این آلودگی از چیست، گفت / صورتی در زیر دارد هر چه در بالاستی
شاعر فرزانه خوش فرمود از قول عقاب / هر بلا و محنتی بر ماستی از ماستی
مرگ تدریجی‌ست ماندن اندر این آلودگی / وقت آن آهوی وحشی خوش که در صحراستی
الحذر از این حذر راه سفر در پیش گیر / خیمه زن در کوه و صحرا گر سلامت خواستی