میراث مکتوب – کتابخانۀ کاخ گلستان یکی از با اهمیت ترین کتابخانه های خطی ایران است؛ چرا که هستۀ اصلی این کتابخانه از تجمیع کتابهای شاهوار، که در کتابخانه های سلاطین صفوی و گورکانی بوده، تشکیل شده و همچنین کتابخانۀ مذکور، پس از تشکیل در زمان فتحعلی شاه قاجار (حک: 1212-1275ق/ 1897-1907م)، به دست جانشینان او، خاصه ناصرالدین شاه (حک: 1264-1314ق/ 1848-1896م)، تکمیل و تقویت شده است.
در سالهای 1315-1325ق/ 1897-1907م، در زمان تصدی میرزا علی لسان الدوله (1278-1338ق/ 1862-1920م؟) (بامداد 1347-1351: 2/385-386)، به عنوان رئیس کتابخانۀ مذکور در سالهای 1314-1324ق (1896-1906م)، بسیاری از نسخه های فاخر این کتابخانه به سرقت رفت، و برخی کامل و برخی مثله شده، از ایران خارج شد یا در ایران به فروش رسید (قاضیها 1390). در سالهای1313 -1317ش (1934-1938م)، نیز برخی کتب خطی و غالب کتب چاپی، برای تجهیز بخش خطی کتابخانۀ تازه تأسیس ملی، به آنجا انتقال یافت، با این همه کتابخانۀ گلستان همچنان اهمیت خود را حفظ کرده است.
ادامۀ این مقاله نوشتۀ علی بوذری که در شمارۀ 62 و 63 دوماهنامۀ تخصصی گزارش میراث منتشر شده است اینجا بخوانید.