میراث مکتوب-با گذشت ربع قرن از تأسیس مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، اکنون آثار و دستاوردهای این مؤسسه در داخل و خارج کشور، برای پژوهشگران، مصححان و علاقهمندان به فرهنگ ایران شناخته شده است. همکاریهای دانشگاهها و مؤسسات علمی اروپایی مانند فرهنگستان علوم اتریش، مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه آزاد برلین، مؤسسه مطالعات اسماعیلیه در لندن، مؤسسۀ ملی تحقیقات علمی فرانسه((CNRS و اخیراً عقد قرارداد با شرکت انتشارات بین المللی بریل در شهر لیدن هلند، نشان از بانشان شدن(برند) میراث مکتوب دارد.
مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب به لطف حضرت حق و همراهی برخی وزیران نیکنفس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همکاری استادان و فرهنگیاران ایران دوست، توانسته است اعتبار شایسته ای برای جمهوری اسلامی ایران و فرهنگ دوستان داخل و خارج کشور کسب کند. این مؤسسه با تمام مشکلات، مفتخر به تولید آثار فاخر و مواریث کهن فارسی است و به یاری خداوند این مسیر را طی خواهد کرد. چه نیک سروده است حضرت سنایی غزنوی:
سالها باید که تا یک سنگ اصلی ز آفتاب
لعل گردد در بدخشان یا عقیق اندر یمن
ماهها باید که تا یک پنبه دانه ز آب و خاک
شاهدی را حلّه گردد یا شهیدی را کفن
عمرها باید که تا یک کودکی از روی طبع
عالمی گردد نکو یا شاعری شیرین سخن
انتشار تقریباً 400 جلد کتاب، سه عنوان مجله(میراث علمی، آینه میراث و گزارش میراث) با انتشارصدها مقاله و دهها نشست و کارگاه و همایش پژوهشی از یک سو، ایجاد نهضت و جریان گسترده پژوهش و تصحیح متون کهن فارسی در دانشگاههای کشور و حمایت از دستاوردهای دانشگاهی و رسالههای دانشجویی از سوی دیگر، گامی است که این مؤسسه در جهت تولید علم و انتشار کتابهایی که بهعنوان منبع و مرجع از آنها بهره جسته میشود، برداشته است
چندی پیش که به دعوت دانشکاه لیدن و انتشارات بریل به هلند رفته بودیم، افتخار یافتم ضمن ارائه گزارشی از کمّ و کیف نسخههای خطی فلسفی در کتابخانههای ایران، از کوشش دانشمندان ایرانی در شرح و بسط و ترجمه متون عربی به فارسی یاد کنیم و به کسانی که صرفاً به دلیل عربی بودن زبان این آثار، در یک قرن اخیر آنها را تراث عربی یا فلسفه عربی ذکر می کنند، گوشزد کنیم که «اگرچه اغلب منابع و کتب علمی و فلسفی در تمدن اسلامی و حتی ایران، به عربی نوشته شده، لیکن چون زبان مراکز و محافل مدرسی و بیت الحکمهها به عربی بوده، و نیز در زمان معاصر، که در هرجای دنیا کنفرانسی برگزار میشود حتی در فرانسه و آلمان و … زبان کنفرانس انگلیسی است، در سدههای چهارم تا دهم و حتی بعد از آن هم زبان مدرسی و علمی، عربی بوده و دانشمندان ایرانی چون ابنسینا و ابوریحان و فارابی و خوارزمی و … به عربی مینوشتند و این دلیل نمیشود که امثال فؤاد سزگین و رشدی راشد و احمدجبار و … آثار به زبان عربی را میراث عربی بخوانند و این دانشمندان را نوابغ العرب خطاب کنند.
در دانشگاه لیدن به این موضوع اشاره کردم و این اصلاحیه مورد توجه و تأیید حضار قرار گرفت. به دعوت جانشین انتشارات بریل ضمن بازدید از این مؤسسه، از بخش معرفی آثار میراث مکتوب در وبسایت و تارنمای بریل رونمایی شد. این خبر مهم، برای تمام دوستداران فرهنگ ایران و علاقهمندان به نشر آثار کلاسیک مسرّتبخش است. این نخستینبار است که یک ناشر ایرانی موفق میشود با یک ناشر معتبر اروپایی (با بیش از 336 سال سابقه انتشارات)، پیمان همکاری ببندد و آثار و منشورات ایرانشناسی و شیعهشناسی را به مراکر علمی و دانشگاهی کشورهای اروپایی و امریکایی و آسیایی و …توزیع و عرضه کند. طبق این پیمان همکاری، بریل بیش از 200 اثر از انتشارات میراث مکتوب را در قالب کتاب دیجیتال(e-book) به طالبان این آثار اطلاعرسانی کرد. دوستانی که خبرنامه انتشارات بریل را در ایران مشترک هستند این خبر را که دیدند، تبریکها نثار کردند و از سر لطف و محبت، تشویقها نمودند.
مایه خوشوقتی است که اکنون حاصل کوششهای دانشمندان جوان ایرانی به مراکز علمی جهان، اطلاعرسانی و عرضه میشود. اگر پیشتر مستشرقان و ایرانشناسان و اسلامپژوهان، مبتنی بر آثاری که به دستشان میرسید، تحقیقات خود را انجام میدادند، اکنون حجم وسیعی از منشورات ایران را در اختیار دارند ومنابع و تحقیقات شیعهشناسی خود را با اینگونه آثار تکمیل و بازنگری میکنند.
میراث مکتوب این افتخار را به ملت فرهنگدوست ایران تقدیم میکند و شادمان است که این دستاوردهای پژوهشی توسط بزرگترین و معتبرترین ناشر اروپایی به دست دانشپژوهان و ایرانشناسان میرسد و امیدوار است در این راه ثابت قدم و استوار گام بردارد و توفیقات بیشتری در معرفی مواریث شیعی و آثار کهن فارسی بردارد. ان شاءا… .