دوشمارۀ مجلۀ «میراث علمی اسلام و ایران» (۲۷ و ۲۸، سال ۱۴۰۴) به سردبیری محمد باقری و صاحبامتیازی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر شد.
دکتر محمدباقری از علمدوستان کممانند روزگار ماست. از رشتۀ برق به تاریخ علم روی آورد و همّت خود را روی پژوهش آثار کوشیار گیلانی و معرفی او گذاشت. گروه تاریخ علم بنیاد دایرة المعارف اسلامی را رونق بخشید و در پرورش دانشجویان علاقهمند به تاریخ علم در پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران از بن جان مایه گذاشت. او از نسلی است که علم و عمل را توأمان در خود حفظ کرده. دهها ساعت آفتابی در شهرهای مختلف ساخته و به هر مکان و برج و بنایی مرتبط با نجوم بوده، سر زده و تحقیق کرده و اغلب شیفتگان خود را همراه کرده. برای شهابباران با او و دوستان، به دیر گچین رفتیم و با جمعی برجهای خرقان را بررسی کرد و بسیاری جاهای دیگر. روابط علمی او با پژوهشگران تاریخ علم کشورهای مختلف همچنان برقرار است.
پذیرش سردبیری دوفصلنامۀ میراث علمی از سوی او، از برکات و کامیابیهای دوران مدیریت بنده بر میراث مکتوب است. انرژیدادن و امیدآفرینیهای دکتر باقری به دوستان و دوستدارانش، پیوسته است و خاص اوست، بخصوص در حوزۀ تدریس و ترویج علم، بدین روی من او را یکی از “الگوها و نمادهای ترویج علم در ایران” میدانم. او پذیرش سردبیری میراث علمی را مشروط کرد به اینکه رتبۀ علمی از وزارت علوم نگیریم تا او بتواند از همۀ ظرفیتهای علمی افراد نخبه و علاقهمند جوان بهره بگیرد و آثار قلمی آنها را منتشر کند. او ترجیح میدهد کارهای فاخر دانشمندان تاریخ علم دیگر کشورها را هم به فارسی برگردان کند، موضوعی که نشریات علمی رتبهدار! مجاز به آن نیستند.
یکیدوسالی که انتشار مجله به تعویق افتاد، اصرار داشت ادامۀ کار مجله را به دیگری واگذار کند. گفتم مجله با شما تأسیس شده و بدون شما هم ادامه نخواهد یافت، چون فعلاً کسی را مناسب سردبیری نمیشناسم. خوشبختانه قبول زحمت کرده و برغم کسالت و اشتغالات شخصی، مجله با مدیریت داخلی جدید خانم آرزو اقرلو، به راهش ادامه داد. جا دارد از زینب کریمیان که از آغاز تا دوشمارۀ اخیر، دکتر باقری را همراهی کردند تشکر کنم.
از دکتر باقری تقاضا کردم برایشان در رشت بزرگداشتی با همکاری پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران بگیریم. به زحمت قبول فرمودند و کار تا مرحله تدوین جدول سخنرانیها و زمان و مکان برگزاری و… خوب پیش رفت. تلاقی دو رویداد مهم یعنی افتتاح کتابخانۀ دکتر میرمجلسی و بزرگداشت دکترباقری از یکسو و عدم همکاری و عدم امکان هماهنگی امور دو همایش در یکروز و نیز چاپ و پخش پوستری پرغلط بدون اطلاع ما و ایشان در رشت از سوی دیگر، موجب شد ایشان انصرافش را کتباً اعلام کنند و امیدواریم باز بتوانیم با موافقت ایشان نکوداشتی درخور شأن و جایگاه علمی و مردمی ایشان با همکاری دوستدارانشان در رشت برگزار کنیم.
اکبر ایرانی
مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب