میراث مکتوب – تقریب المعارف عنوان کتابی است که أبوالصلاح، تقی بن نجم حلبی (۳۷۴ـ۴۴۷ق)،۱ متکلّم و فقیه زبردست امامی در سده چهارم و پنجم هجری، نگاشته است. وی از شاگردان برجسته سید مرتضی علم‌الهدى رحمه الله (۳۵۵ ـ۴۳۶ق)۲ بوده و از شیخ طوسی رحمه الله (۳۸۵ ـ۴۶۰ق)۳ نیز بهره‌مند گشته است؛ اگرچه نباید شاگردی‌اش در محضر شیخ طوسی زیاد بوده باشد.
از دیگر آثارِ برجای مانده وی ـ که بیشتر در دانش کلام و فقه امامی بوده ـ می توان به الکافی فی التکلیف و البرهان على ثبوت الإیمان اشاره کرد؛ اما از سایر آثارش جز نامِ آنها نشانِ دیگری نیست. این آثار عبارتند از: البدایه ، تدبیر الصحه ، التلخیص، شبه الملاحده ، شرح الذخیره ، العمده ، مختصر الفرائض الشرعیّه، المرشد إلى طریق التعبّد، مسأله الشافیه و مسأله الکافیه.
پیشتر در مقالهای جداگانه تحت عنوانِ «کتاب شناسی ابوالصلاح حلبی» به معرفی این آثار پرداختهایم. در این نوشتار به شناسایی کتاب تقریب المعارف و بخش امامتِ آن ـ که بخشِ عمده ای از کتاب است ـ میپردازیم تا نشان دهیم چگونه متکلمانِ آن دوران در کنارِ مباحث عقلی و کلامیِ خود، به مباحث امامت اهتمام ورزیده و خود را در زمره مدافعان سرسخت حریم ولایت و امامتِ آل البیت علیهم السلام جای داده اند.
از دیگر آثارِ برجای مانده وی ـ که بیشتر در دانش کلام و فقه امامی بوده ـ می توان به الکافی فی التکلیف و البرهان على ثبوت الإیمان اشاره کرد؛ اما از سایر آثارش جز نامِ آنها نشانِ دیگری نیست. این آثار عبارتند از: البدایه ، تدبیر الصحه ، التلخیص، شبه الملاحده ، شرح الذخیره ، العمده ، مختصر الفرائض الشرعیّه، المرشد إلى طریق التعبّد، مسأله الشافیه و مسأله الکافیه.
پیشتر در مقالهای جداگانه تحت عنوانِ «کتاب شناسی ابوالصلاح حلبی» به معرفی این آثار پرداختهایم. در این نوشتار به شناسایی کتاب تقریب المعارف و بخش امامتِ آن ـ که بخشِ عمده ای از کتاب است ـ میپردازیم تا نشان دهیم چگونه متکلمانِ آن دوران در کنارِ مباحث عقلی و کلامیِ خود، به مباحث امامت اهتمام ورزیده و خود را در زمره مدافعان سرسخت حریم ولایت و امامتِ آل البیت علیهم السلام جای داده اند.
آنچه در بالا مطالعه کردید معرفی کتاب تقریب المعارف به قلم سید حسین حایری است که در مجله امامت پژوهی، شماره ۶ به چاپ رسیده است.
متن کامل این مقاله را در فایل زیر مطالعه کنید.