میراث مکتوب – امیر ناصرالدین ابوالحسن خسرو بن امیر سیف الدین دهلوی از شاعران و عارفان پارسی گوی و به نام شبه قاره در نیمۀ دوم قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری میزیسته. در کودکی سایۀ پدر از سرش رفته است و در حمایت جدّ مادری عمادالملک درآمده و از وقتی به سن تمییز رسیده برای تعلیم به مکتب‌خانه فرستاده شده.
از نوشته هایش چنین بر می آید که به زبان عربی تسلط داشته است و در سن 15 تا 20 سالگی از کسب تمام علوم درسی فارغ شده. وی را از پیروان نظام‌الدین اولیا (خواجه نظام) یکی از بزرگان مکتب عرفانی چشتیه در هند می‌دانند و در حکایتی ذکر شده که با عنایت خواجه نظام به امیر خسرو است که وی این همه آوازه شاعری‌اش بلند شده تا جایی که به طوطی هند و سعدی هندوستان شهرت یافته است.
امیر خسرو مطلع الانوار را به شیوۀ نظامی در بیست باب و با تقدیس خداوند، مناجات و نعت پیامبر آغاز کرده در هر فصل عنوانی اخلاقی و یا دینی انتخاب نموده و با آوردن فصلی در موضوع طرح شده مطلب را با حکایتی کوتاه به پایان رسانده است. هر چند امیرخسرو در هر موضوعی فصلی جداگانه نگاشته و به شکلی صوری مباحث اخلاقی را دسته‌بندی نموده اما پراکندگی گفتار و آوردن موضوعات متفاوت در هر فصل از ویژگی‌های مطلع است به طوری که هر چند بیت که در موضوعی سروده به گونه‌ای شناور و سیال از موضوع به شاخه‌های متصل و مرتبط رسیده و گاه سبب پراکندگی بسیار در مباحثی که مطرح کرده، شده است. وی سعی کرده که در این مجموعه آنچه از نظرش پسندیده و ناپسند از رفتار آدمی است بیان کند و هر مقاله مملو است از فضایل و رذایلی که گاه حتی زیر مجموعۀ هم نیز نیستند و می‌توان مطلع الانوار را سرشار از ذکر رفتارهای خطا و صوابی دانست که ممکن است از آدمی سربزند و امیر خسرو سعی کرده تمامی آنها را در نظر آورد.
هرچند مطلع الانوار در سال 1975م با مقدمه و تصحیح دقیق طاهر احمد اوغلی محرم اوف در ادارۀ انتشارات دانش انستیتو خاورشناسی مسکو به صورت چاپ سنگی منتشر شده و تلاش‌های مصحح بسیار ارزشمند و قابل ستایش است اما نکته آن است که علاوه برگذشت سالها از انتشار آن و نیاز علاقه‌مندان و جامعۀ ادبی به چاپ مجدد آن منظومه با ابزار و شیوه‌های مدرن، آن چه ما را در تصحیح مجدد این منظومه قدرت و شجاعت بخشیده، وجود نسخه‌های ارزشمندی از آن است که در کتابخانه‌ها و موزه‌های ایران نگهداری می‌شود و سال کتابت آنها به دورۀ حیات شاعر نزدیک‌تر از نسخه‌های مسکو است و از صحت و سلامت قابل توجهی برخوردارند در حالی که بیشتر نسخه‌های مورد استفاده محرم اف متعلق به قرن یازده هجری است و از نسخه‌های ایرانی که متعلق به قرن هشتم و اوایل قرن نهم است بهره‌ای نبرده‌اند.
مصحح در تصحیح این منظومه از نسخه‌های قدیمی کتابخانه و موزه‌های ایران استفاده و گاه ابیات و موضوعات را با نسخۀ چاپ سنگی مسکو مقایسه کرده است.
امیرخسرو دهلوی، مطلع الانوار، تهران، میراث مکتوب، تصحیح: مریم زمانی(الله داد)، 302 صفحه، قطع: وزیری، بها با جلد شومیز: 410000 ریال، 1397.
علاقه‌مندان به خرید نسخۀ الکترونیک کتاب «مطلع الأنوار» می‌توانند اینجا کلیک کنند.
علاقه‌مندان به تهیۀ نسخۀ چاپی کتاب نیز می‌توانند با واحد فروش مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، با شمارۀ 02166490612 داخلی 105، تماس حاصل نمایند.