میراث مکتوب – قرآنهای عصر اموی نخستین بار، سیر تحول سریع قرآن نویسی طی دوران اموی (40ـ132 قمری) را بر پایهی مجموعهای از مواد و منابع کهن بررسی کرده است. مؤلف تقویمی از تحولات مختلف ارائه میدهد که همگی نشان از این دوران نخست دارند و در این راه، ترکیبی از فنون مختلف از جمله خطشناسی، تاریخ هنر، نسخهشناسی، کتیبهشناسی، و سیر تحول رسمالخط قرآنی را بهکار میگیرد.
وی نام مصاحف اموی را از آن رو برمیگزیند که عموم این مصاحف تا پایان حکومت یا دهههای پس از امویان، اما متأثر از فضا و نظام مصحف نگاری این دوران کتابت شدهاند. نتایج حاصل آمده در این کتاب، برخی گزارشهای سنتی درباب کتابت قرآن در روزگار نخست را به چالش میکشد و پرتوی تازه بر جایگاه امویان در انتشار دستنوشتههای قرآنی میافکند.
فرانسوا دروش (متولد 1952؛ دکتری تاریخ در 1987 از سوربن) اسلامپژوه، مورخ و نسخهشناسِ متون عربی و محقق در حوزهی مخطوطات کهن قرآنی، سالها پژوهشگر بخش مخطوطات عربی و مصاحف قرآنی کتابخانهی ملی فرانسه، و از سال 1990، مدیر بخش تاریخ و فیلولوژی و مدرس تاریخ و کتیبهشناسی عربی در École pratique des hautes études، بوده است. از وی مقالات و کتابهای فراوانی در حوزهی مخطوطات عربی، بهویژه نسخههای کهن قرآنی انتشار یافته است. اثر حاضر برگزیدهی بیست و سومین دورهی جایزهی جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن 1394 بوده است.
قرآنهای عصر اموی، نوشتهی فرانسوا دِروش، ترجمه به فارسی، تهران: انتشارات هرمس با همکاری مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامی به زبانهای اروپایی، 1394.
منبع: بساتین