میراث مکتوب- دهمین دوره جشنواره بین‌المللی ادبیات ترابوزان (۳۰ مهر تا ۷ آبان‌ماه) به مدت یک هفته با حضور اساتید دانشگاه‌ها و علاقه‌مندان ادبیات در شهر ترابوزان و ۱۸ شهر دیگر منطقه دریای سیاه برگزار شد.
در این‌همایش که با هدف آشنایی مخاطبان با ادبیات کشورهای دیگر برگزار می‌شود، کشورهای روسیه، گرجستان و ایران مشارکت داشتند و در کنار معرفی شخصیت‌های ادبی این کشورها، درباره برخی از ادیبان هند، پاکستان و ایتالیا هم مقالاتی ارائه شد.
همچنین، یک روز از جشنواره به ادبیات ایران با محوریت ابوعلی بلعمی نویسنده و شاعر ایرانی و طاهره صفارزاده شاعر، مترجم و پژوهشگر معاصر ایرانی اختصاص یافته بود که در این روز اساتید ادبیات درباره ادبیات ایران و تأثیر این شخصیت‌ها در ادبیات و شعر فارسی سخنرانی کردند.
دنبال آشنایی با هنر و ادبیات جهان هستیم
در ابتدای همایش اسماً آلا ترکمن دبیر فستیوال، گزارشی از برگزاری همایش را ارائه داد و با اشاره به اختصاص این روز به شعر و ادبیات ایران گفت: ما در فستیوال بین‌المللی ادبیات ترابوزان در پی آشنایی با هنر و ادبیات جهان هستیم و بر این اساس با مشورت اساتید دانشگاه‌ها، با انتخاب چهره‌های برتر ادبی و خوانش آثار آنها فرصت طرح و یادآوری آنها را فراهم کنیم.
وی با برشمردن ارزش‌های ادبی زبان فارسی و تأثیر آن در ادبیات جهان و ترکیه افزود: ما در این دوره از فستیوال و در حوزه زبان و ادبیات فارسی به شخصیت و آثار ابوعلی بلعمی و طاهره صفارزاده تمرکز داریم.
فارسی در میان ترکان آناتولی مورد توجه بوده است
سیدقاسم ناظمی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکیه هم، گفت: ادبیات فارسی جزو میراث مشترک فرهنگی ایران و ترکیه است و نشان آن وجود ده‌ها هزار کتاب و سند فارسی در کتابخانه‌ها و مراکز آرشیویی ترکیه است. در طول قرن‌های متمادی، زبان فارسی در میان ترکان آناتولی زبان رایج و مورد توجه بوده و این منطقه شاعران و ادیبان زیادی را به گنجینه ادبیات فارسی تقدیم کرده است.
وی با اشاره به جایگاه ابوعلی بلعمی در نثر فارسی، ترجمه تاریخ طبری این نویسنده بزرگ و وزیر برجسته ایرانی را اثری منحصر به فرد خواند و افزود: یکی از دلایل جهانی شدن ادبیات فارسی حضور شخصیت‌های از این دست در مصادر امور بوده و همین افراد زمینه تعالی و رشد فکری و فرهنگی ایران را فراهم کرده‌اند.
ناظمی از طاهره صفارزاده شاعر و پژوهشگر معاصر ایرانی به عنوان یکی از برجستگان ادبی معاصر ایران یاد کرد و گفت: صفارزاده به عنوان شاعر و مترجمی برجسته نقش ویژه ای در ادبیات بعد از انقلاب اسلامی ایفا کرده است و نسل ادیبان و شاعران معاصر ایرانی مدیون پیشگامی اوست. از سوی دیگر او به عنوان یک زن مسلمان برای زنان نیز الهام بخش بوده است.
ادبیات فارسی تأثیر عمیقی بر ادبیات ترکی داشته است
در ادامه این همایش، پروفسور نعمت ییلدریم استاد دانشگاه ارزروم و مترجم شاهنامه و آثار سعدی به زبان ترکی، با بررسی شعر و حیات رودکی، فردوسی، مولوی و سعدی، ارتباط درونی و پیوند عمیق زبان ترکی و فارسی را یادآور شد و افزود: ادبیات فارسی تأثیر عمیقی بر ادبیات ترکی گذاشته و به دلیل حضور پررنگ در دربار، عرصه سیاست و حکمرانی را هم متأثر کرده است تا جایی که برخی از شاهان عثمانی جزو شاعران فارسی به حساب می‌آیند و دیوان شعر فارسی دارند و در دربار خود از شاعران و ادبیان بسیاری حمایت کرده‌اند.
وی با ذکر نمونه‌هایی از شعر مولانا و حکایات سعدی و یادآوری اینکه سال‌ها بوستان و گلستان در مدارس ترکیه به عنوان کتاب درسی استفاده می‌شدند، گفت: این آثار تأثیر زیادی در قرابت‌های فرهنگی و اجتماعی بین ایران و ترکیه داشته است و رد این آثار را در اشعار شاعران ترک همانند محمد عاکف ارسوی و دیگران هم می‌توان مشاهده کرد. در پایان بخش نخست این همایش، ناصر محبتی، سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در ترابوزان ضمن تشکر از برگزارکنندگان همایش با خواندن شعری از طاهره صفارزاده در باره فلسطین خواستار توجه هنرمندان و ادیبان به مظلومیت مردم مظلوم فلسطین شد.
بخش دوم این همایش در یکی از دبیرستان‌های منطقه و با هدف آشنایی دانش آموزان با زبان و ادبیات فارسی برگزار شد و تا پاسی از شب ادامه یافت. در این بخش نیز، پروفسور نعمت ییلدریم به معرفی شاعران و ادیبان ایرانی از جمله فردوسی، حافظ و سعدی پرداخت. این همایش با معرفی فرهنگ ایرانی و ادبیات و هنر ایران توسط رایزن فرهنگی کشورمان ادامه یافت و وی در پایان به سوالات دانش آموزان پاسخ داد.
در حاشیه این همایش، رایزن فرهنگی کشورمان در راستای گسترش ارتباطات فرهنگی در چارچوب سال ۲۰۲۵، سال فرهنگی بین ایران و ترکیه و هماهنگی برای برگزاری رویدادهای مشترک؛ با برخی از مدیران شهری ترابوزان دیدار کرد.
منبع: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی