میراث مکتوب – انگاره‌های گزافه، مباحثی هستند موجز و مختصر و در عین حال پیوسته، اما متفاوت و موضوعاتی از قبیل تعریف و تعارف، مبالغه، اغراق، غلو و مدیحه‌سرایی که به چاپلوسی و دروغ‌پردازی می‌رسد. غلو در آیین و اسطوره‌های ایرانی، شیدایی و عشق که بعضاً جنون و تضاد با عقل و خردورزی را در بر می‌گیرد.
غلو در دین، گزافه در قدرت، در ساحت جامعه ایران از دوران باستان تا به این سوی، ساختاری شگرف و گستره‌ای عظیم پیدا کرد. آن‌گونه که بخشی از شناسه فرهنگی ما ایرانیان محسوب می‌گردد و نهادینه شده است. در آثار مکتوب نظم و نثر، در مراسم رسمی و مردمی، گستره ارتباطات اجتماعی، فرمان‌برداری از حاکمان و الگوبرداری از رفتار و کردار آنان، مرید و مرادی و بسیاری دیگر از تظاهرات فرهنگی جلوه‌گری دارد که در این کتاب به آن پرداخته شده است.
اغراق، مبالغه و غلو گاهی به معنای زیاده‌روی در وصف از مهم‌ترین موضوعات علم بدیع در صناعات ادبی هستند که از دیرباز مورد بحث و گفتگوی ادیبان بوده است و در نوشته‌های کهن دربارۀ اهمیت این صنعت بحث شده است. می‌توان نوعی از غلو و مبالغه و اغراق را سخن کذب و دروغ دانست که قصد اغفال و فریب‌کاری وجود دارد و در آن ظاهر گفتار خود را چنان می‌آرایند که شنونده راست می پندارد. البته در برخی دیگر از آثار ادبی نیز قصد فریب در کار نیست بلکه هدف از غلو، تزئین کلام است.
بی اغراق باید گفت کتاب حاضر اثری‌ست که مباحث آن، از اهمیتی کلیدی در خودشناسی خود و بررسی رفتار ما در فرهنگ عمومی دارد. نویسنده کتاب با رعایت ساختاری حساب شده و به شکلی منسجم، پس از ارائه مقدمات لازم به ارائه بحث نظر خود پرداخته و فصل به فصل با اشاره به ابعاد گوناگون این مهم آن را مورد تحلیل قرار داده است.
نویسنده در مقدمۀ کتاب به ارائه مقدمات بحث که همانا واژگان کلیدی پژوهش و معنا و مفهوم آنهاست پرداخته و سپس در هفت فصل بحث خود را ادامه می دهد. فصل اول کتاب به پیشینۀ تاریخی غلو و گزافه و القاب و عناوین و موارد کاربرد آنها پرداخته شده است.
در فصل سوم که عنوان «غلو در آیین و اسطوره‌های ایرانی» دارد در دو بخش به بررسی غلو در آیین زرتشت و شاهنامۀ فردوسی پرداخته شده است. اغراق و غلو در ادبیات مکتوب موضوع فصل دوم را تشکیل می دهد و نمونه‌های جالبی از تعارف و القاب باقی مانده از ایران پیش از اسلام در ادبیات مکتوب مورد اشاره قرار می‌گیرد. فصل سوم به غلو در آیین و اسطوره های ایرانی پرداخته و در این رهگذر به ایران باستان و روزگار زرتشت رفته و سرانجام شاهنامه را نیز در نوردیده است.
مبانی عرفان و تصوف و نیز صوفی‌گری نیز از دید نویسنده پنهان نبوده و این حوزه که در بسیاری از مواقع با غلو همراه شده، در فصل چهارم مورد توجه قرار گرفته است. در فصل پنجم غلو در حوزه دین بررسی شده و به اشعار دینی، مناسک روضه‌خوانی، تعزیه و نقاشی که به دلایل مذهبی با اغراق همراه بوده پرداخته شده است.
در فصل ششم با عنوان غلو در آیین قدرت، به آخرین سلسله های شاهنشاهی در پنج سده اخیر، از صفویان بدین سو پرداخته شده که با غلو در پیوند شاهان با دین همراه بوده است.
فصل هفتم با عنوان گزافه در آیین خودنگر، به دو بخش مبحث نژاد برتر و خودنگری پرداخته شده است. نویسنده ایده نژاد برتر آریایی که در میان ایرانیان از دیرباز وجود داشته مصداقی از انگاره های گزافه دانسته و مورد بررسی قرار داده است.
فهرست مطالب کتاب بدین شرح است:
مقدمه
فصل اول: آئین تعریف و تعارف، القاب و عناوین
فصل دوم: اغراق و غلو در ادبیات مکتوب
فصل سوم: غلو در آیین و اسطوره‌های ایرانی
فصل چهارم: گزافه در آیین تصوف یا عشق
فصل پنجم: غلو در دین
فصل ششم: گزافه در آیین قدرت
فصل هفتم: گزافه در آیین خودنگر
انجام و فرایند
حاج سید جوادی: کمال، انگاره های گزافه ، تهران، کویر، ۲۲۸صفحه، شمارگان :1500 نسخه، بها: 115000 ریال، 1393.