علمی به قدمت ده هزار سال

میراث مکتوب – دیرینگی تاریخ پزشکی ایران به حدود ده هزار سال قبل می رسد. این مکتب در توسعۀ مکاتب دیگر پزشکی نقش قابل توجهی داشته، هرچند پس از رشد آن مکاتب، خود نیز از آنها بی بهره نبوده است. متأسفانه بسیاری از شواهد مکتوب دربارۀ اهمیت و توسعۀ طب در ایران باستان و دوران حکومت هخامنشی به علت کوته بینی دشمنان این آب و خاک از بین رفته است ولی از آنجا که خورشید حقیقت در پس ابر نمی ماند، خوشبختانه شواهدی متقن از دست نبشته های برخی مورخان یونانی، گوشه ای از عظمت تاریخ طب ایران را مشخص می کند. گزنفون در کتاب سیرت کوروش کبیر آورده است که وقتی کوروش برای نبرد با آشور آماده می شد دسته ای از پزشکان و جراحان زبده را نیز برای همراهی با خود تعیین نمود. پدرش ضمن تأیید عمل کوروش به او توصیه نمود که مهم تر این است که مراقب باشد سربازانش بیمار نشوند و این با رعایت بهداشت مقدور است. این توصیه پدر کوروش، بیانگر دیدگاه سلامت محور طب در آن دوران می باشد.
از نکات قابل توجه که نشانه توسعه طب در ایران باستان می باشد این است که ابن ندیم نویسنده کتاب گرانقدر الفهرست بیان می کند که ایرانیان هشت خط داشته اند که یکی از آنها بیست و هشت حرف داشته که به نیم کشتج معروف بوده و برای نوشتن طب و فلسفه استفاده می شده است. این امر بیانگر این مطلب است که ایرانیان نه تنها در طب صاحب سبک خاص بوده اند بلکه در انتقال آن نیز به خصوصیات مزاجی و استعداد و اخلاق فرد نیز توجه داشته اند.
پزشکی در ایران باستان توسط دکتر پرویز اذکایی مورخ و باستان‌شناس و پژوهشگر متون تمدنی نگاشته شده. این اثر با همکاری دانشگاه شاهد، مرکز تحقیقات طب سنتی ایران، و انجمن علمی طب سنتی ایران به زیور چاپ آراسته گردیده است.
عناوین فصول اصلی این اثر بدین قرار است:
طب بابلی؛ طب مغانی؛ مکتب سینائی؛ طب بقراطی؛ عصر هخامنشی؛ عهد ساسانی؛ پزشکان نامور؛ کتاب‌های پزشکی؛ پیوست ها
پزشکی در ایران باستان؛ پرویز اذکایی؛ دیباچه دکتر محسن ناصری؛ تهران: انتشارات المعی؛ چاپ اول: ۱۳۹۱؛ ۲۶۵ صفحه؛ ۹۰۰۰۰ ریال
معرفی کتاب از زکیه بیات