میراث مکتوب- شمارۀ جدید مجلۀ «فیضانِ ادب» از سوی «ادارۀ تحقیقاتِ اردو و فارسی» هندوستان، به زبانِ اردو و فارسی، منتشر شد.
ادارۀ تحقیقاتِ اردو و فارسی در منطقۀ پورا معروف، شهرِ میو، ایالتِ اُتّرپَرَدیش هندوستان، واقع شده است و در حال حاضر دکتر فیضان حیدر مدیریتِ آن را برعهده دارد.
در هر شمارۀ مجلۀ «فیضانِ ادب»، مقالاتی با محوریتِ تراثیاتِ فارسی منتشر می‌شود. همچنین شعرهایی از شاعرانِ قدیمِ پارسی‌گویِ هندوستان نیز زینت‌بخشِ صفحات این مجله است.
در شمارۀ جدید این مجله، که مربوط به آوریل تا ژوئن 2019 است، مقاله‌هایِ تراثیِ فارسی زیر به چاپ رسیده است:
– تأثیرِ شعرِ فارسی در اردو / مقاله نویس: عراق رضا زیدی
– دکتر سیّد حسن عبّاس؛ جامِ جمِ فارسی / نورالسعید اختر
این مقاله دربارۀ شخصیت و فعّالیت‌های دکتر سیّد حسن عبّاس است. دکتر عباس دانش‌آموختۀ گروهِ فارسیِ دانشگاهِ تهران است. رسالۀ دکتریِ وی، «بررسیِ احوال و آثارِ فارسیِ میرغلامعلی آزاد بِلگرامی 1116-1200هجری»، در سالِ 1373 دفاع شد. وی در بازگشت به هندوستان استاد و مدیر گروه فارسی دانشگاه هندوی بَنارَس شد. ایشان در حال حاضر مدیریت کتابخانۀ رضا رامپور در هندوستان را برعهده دارد. دکتر سیّد حسن عبّاس در سال 1992 در شهر گوپال پور در هندوستان «مرکز تحقیقات اردو و فارسی» را تأسیس کرد که این مرکز از سال 2001 مجله‌ای به نام «اِدراک» منتشر می‌کند.
– نوحه‌هایِ فارسی مرزا دبیر / یاسر عبّاس
مرزا سلامت علی دبیر (1803-1875) از مرثیه‌سرایان برجستۀ هندوستان است که به دو زبان اردو و فارسی مرثیه سروده است. در این مقاله به مرثیه‌های فارسی وی پرداخته شده است. شایان ذکر است که «مصحف فارسی مرزا دبیر(مجموعه کلام فارسی)» از سوی دکتر سید تقی عابدی، مدیر گروه پیشین فارسی در دانشگاه لَکنو، تصحیح و منتشر شده است: 2005، شاهد پَبلی کِیشنز، دهلی.
– تأثیرِ شعر عربی بر شعر فارسی و تقلید شاعران اردوزبان / سیّد حسن سردار
– ادبیات فارسی در کشمیر در دورۀ جهانگیر و شاه‌جهان / مشتاق حسین
– تذکره‌ای چاپ نشده از صوفیان در منطقه بَدایون / انوار صمدانی
این مقاله دربارۀ «تذکره طبقات الاولیا فی مدینة الاولیا المعروف به جامع بصیرین مع شرح باقیات الصالحات» تألیف: مولوی شیخ سعدالدین بصیر چشتی مُلتانی بَداونی متخلّص به سعد است که در 1160هجری تألیف شده است.
– متنِ مثنویِ فارسی «چراغ دیر» / تألیف: مرزا اسدالله خان غالب دهلوی- مقدمه از: فیضان حیدر
غالب دهلوی در ژانویه 1826 برای پیگیریِ مقرّری خاندانی‌اش از دهلی به کلکتّه رفت و در 19 فوریه 1828 به آنجا رسید. یک سال و نیم در آنجا ماند و بدون هیچ نتیجه به دهلی برگشت. مسیر رفتِ وی: کان پور، لَکنو، اله آباد، بَنارَس و عظیم‌آباد بود. وی هنگام اقامت در بنارس مثنوی‌ای به فارسی، در تعریف این شهر، سرود که به نام «چراغ دیر» معروف است.
– متن مثنویِ فارسی «توشۀ راه» به همراه ترجمۀ اردو / مولوی انورشاه کشمیری
مولوی محمد انورشاه ابن محمد اسماعیل شاه قادری در کشمیر به دنیا آمد. پس از درگذشت پدرش، به اشاره مرشدِ خود، خواجه طیب رفیقی، به اَمرَتسَر رفت. سپس انورشاه به اَجمیر رفت و در مزار خواجه معین الدین چشتی نعتی خواند. شب در خواب عارف را دید که به او می‌گوید که به رامپور نزد نواب کلب علی خان برو که نوابی بسیار شفیق است. وی به رامپور می‌رود و با مولوی محمد عثمانی، وزیر کلب علی خان، ملاقات می‌کند و شعری که در مسیر سفر آماده می‌کند در محضر او می‌خواند و به این ترتیب مورد عنایت نواب قرار می‌گیرد. مثنوی «توشۀ راه» به فارسی سروده شده است که در 1290هجری/ 1874 منتشر شده بود. مثنوی در 9 عنوان است: حمد و نعت؛ دربارۀ پدرِ شاعر؛ مدح خواجه طیب؛ خطاب به ساقی شراب حقیقی؛ احوال سفر و مسیر آن گذر از شهرهای دهلی، اکبرآباد، جِی پور، اَجمیر و رامپور؛ مدح مولوی محمد عثمان؛ مدح نواب کلب علی خان.
شماره آوریل-ژوئن 2019 مجلۀ «فیضان ادب» را در اینجا ببینید.