ميراث مكتوب- سي و هفتمين نشست مركز پژوهشي ميراث مكتوب با عنوان«نقد و بررسي كتاب ترجمة اناجيل اربعه» و با سخنراني دكتر فرانسيس ريشار(از فرانسه)، دكتر محسن جعفري مذهب و حجه‌الاسلام رسول جعفريان (مصحح اثر)، روز دوشنبه 2 آذر 84 در اين مركز برگزار شد.
در ابتداي اين نشست، دكتر اكبر ايراني مديرعامل مركز پژوهشي ميراث مكتوب، گفت: ترجمه اناجيل اربعه در واقع چاپ دومش را ما انجام داديم و ضرورت اقتضا كرد كه مجدد چاپ شود. وي به اهميت اين كار، اين ترجمه و اين مبحث، اشاره كرد و به دكتر ريشار كه از فرانسه آمدند، خير مقدم گفت.
دكتر محسن جعفري مذهب، اولين سخنران اين نشست، از اهميت ترجمه كتاب مقدس براي مسلمان ها گفت، هر چند كه به نظر او، كتاب مقدس به ويژه كتاب مقدس اديان ابراهيمي هيچ وقت براي مسلمانها از نظر تقدس، اهميت نداشته، اما به دلايلي مسلمانان مجبور بودند كه توجه بيشتري به آن داشته باشند.
وي در ادامه، دلايل اين اهويت را برشمرد و تاكيد كرد: سومين چيزي كه شايد اين كتاب ها را براي مسلمانان مهم جلوه مي داد، بشارتي درآن بود كه مسلمان ها براي اثبات پيامبري و حقانيت دين اسلام و پيامبر اسلام، به آن نياز داشتند.
سخنران بعدي نشست، حجه‌الاسلام رسول جعفريان بود كه گفت: من به خاطر كارهاي صفوي اين اثر را منتشر كردم، والا نه تخصصي در كتاب مقدس داشتم و نه حتي اين متن را با اناجيل موجود، كامل تطبيق دادم، ولي هر مقداري كه اشكال داشتم، اينها را مقايسه مي كردم.
مصحح اثر در ادامه، به ويژگي هاي اين كتاب اشاره كرد و افزود: انجيلي كه من چاپ كردم، از يكي از چهره هاي شاخص خاندان خاتون آبادي است كه سابقه شان را از قرن 8و 9 داريم و منسوب هستند به يك روستاي بسيار كوچكي در شرق اصفهان و در حاشيه خود شهر. اين انجيل مربوط مي شود به سادات خاتون آبادي.
دكتر فرانسيس ريشار(از فرانسه) به عنوان آخرين سخنران اعتقاد داشت: ترجمة اناجيل اربعه خاتون آبادي كه استاد حجت الاسلام رسول جعفريان چاپ كرده، يك كار يگانه اي است براي آن زمان و يك كار علمي است.
وي همچنين گفت: موضوع ترجمه اناجيل اربعه به زبان فارسي، موضوع بسيار، بسيار مهم و وسيعي است و اين كه شايد هيچ زبان خاوري اين قدر زياد، ترجمه اناجيل ندارد.
در پايان اين نشست، حاضران به بحث و تبادل نظر پرداختند.
دكتر جعفري مذهب، گفت: از آنجايي كه در قرآن، كتب مقدس اديان ابراهيمي نام برده شده بود تورات، انجيل و زبور. مترجمان ما هم تعبير سنتي از تورات و انجيل را در نظر داشتند، لذا از عهد عتيق غير از زبور كه به عنوان مجزا ترجمه مي شد، فقط اسرار خمسه منسوب به حضرت موسي بود كه ترجمه مي شد و مترجمين ما سراغ بخش هاي ديگر عهد عتيق نرفتند. در عهد (عصر) جديد هم مترجمين ما بيشتر سراغ اناجيل اربعه رفتند و سراغ رسالات ديگري كه در همان كتاب مقدس موجود بود، نرفتند. حتي سراغ مثلاً اعمال رسولان به عنوان انجيل پنجم هم، ظاهراً كسي نرفته است.
آقاي جعفريان نيز گفت: نسخه چاپ حلب را من ديدم، فصل بندي ها را نگاه كردم، بسياري از جاها را آن زمان تطبيق دادم، همان نسخه چاپي حلب هست كه در كتابخانه مرعشي است. فصل بندي ها و مطالب، اما در تعابير مي توانم اظهار نظر بكنم كه چنين چيزي نيست. ايشان مستقيماً خودش ترجمه كرده، در تعليقات شما ببينيد مرتب از عظمت الاسما كه يك متن عربي است، مي گويد. حالا من مي خواهم ببينم آيا هيچ اثري از ترجمه عربي اناجيل يا تورات در زمان حضرت رسول يا بعد از ايشان در قرون اوليه اسلام وجود دارد كه چيزي از آن مانده باشد و ما در اختيار داشته باشيم؟
پرفسور ريشار در پاسخ گفت: البته چند تا ترجمه وجود داشته در اين كليساهاي قديم يا سرياني زبان يا بعداً به تدريج عربي زبان كه اين ها باقي مانده است. چند نسخه خطي وجود دارد كه اكثريت اين ها به قرن چهارم، پنجم يا بعدتر بر مي گردد و يك ترجمه عربي قديمي تر در دست نداريم.