میراث مکتوب- سفرنامه‌ها از مهم‌ترین منابع تاریخی و مردم‌شناسی هستند که می‌توانند آشکارکنندۀ بخش‌های مبهم از تاریخ باشند. بسیاری از پژوهش‌های فرهنگی دربارۀ ایران عصر قاجار توسط سیاحان اروپایی در قالب سفرنامه‌ها نگاشته شده‌اند. تغییرات در عصر قاجار به واسطۀ ارتباطات تنگاتنگ دربار ایران با اروپائیان به سرعت پیش می‌رفت. به همین دلیل تاریخ ایران در برخورد با فرهنگ اروپایی و ورود دانش‌های نوین مرحلۀ تازه‌ای را در عصر قاجار آغاز کرد؛ سفرنامه‌های نگارش یافته در این عصر از این حیث از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند.
اروپائیان بر اساس دلایل مختلف مانند انگیزه‌های سیاسی، سیاحت و ماجراجویی، تجارت و بازرگانی و انگیزه‌های اعتقادی و مذهبی، زبان‌شناسی و تحقیقات علمی به سیر و سیاحت در ایران می‌پرداختند. تعداد سیاحانی که در دوره‌های تاریخی مختلف به ایران آمده‌اند متفاوت است؛ در دورۀ قاجار 48 نفر و در دورۀ پهلوی 12 نفر، در دورۀ صفویه 3 نفر و در دورۀ زندیه تنها یک نفر به ایران آمده‌اند. ورود تعداد زیاد سیاحان به ایران در عصر قاجار حائز اهمیت است.
سیاحان اروپایی علاوه بر مأموریت‌های پنهان سیاسی خود، وظیفۀ ایجاد روابط تجاری داشته‌اند و همچنین اطلاعات منحصر به فردی دربارۀ اوضاع جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی و اقتصادی ایران ارائه می‌دادند و این گزارش‌ها در قالب سفرنامه، بعدها در سیاست‌گذاری دولت‌های اروپایی نسبت به ایران مورد استفاده قرار می‌گرفت. این سفرنامه‌ها اطلاعات ارزنده‌ای دربارۀ شهرها و اوضاع جغرافیایی و اقتصادی و فرهنگی ارائه می‌دادند.
سفرنامۀ حاضر نیز از جمله سفرنامه‌های مهم دورۀ قاجار به شمار می‌رود که توسط پزشکی روسی به نام اوئیلز به نگارش در آمده است. تنها منبعی که دکتر اوئیلز را معرفی می‌کند همین اثر خود اوست. وی تحت عنوان پزشک، هم‌زمان با پادشاهی ناصرالدین شاه و ولی‌عهدی مظفرالدین میرزا وارد ایران شد و پس از مراجعت به کشور خود، مشاهدات و شنیده‌های خویش را در سال 1305 در قالب سفرنامه نگاشته و در لندن به چاپ رسانیده است. مسیو کریستوف روسی این سفرنامه را از انگلیسی به روسی ترجمه کرده است. میرزا سیّد عبدالله اصفهانی، مترجم زبان روسی دربار ظل السطان (فرزند ناصرالدین شاه قاجار و حاکم اصفهان)، نیز آن را در سال 1307 از روسی به فارسی ترجمه و به ناصرالدین شاه اهدا می‌کند.
موارد مطرح شده در سفرنامۀ اوئیلز که دارای 32 فصل است در موضوعات زیر قابل دسته‌بندی است:
– اشاره به اوضاع سیاسی حکومت در ایران و نقش شاه و مقام وی
– ویژگی‌های دربار و درباریان جامعۀ ایران
– قوانین و چگونگی اجرای آن‌ها در ایران
– مجازات و نحوۀ اجرای آن‌ها و وضعیت زندان‌ها و زندانیان
– آداب و رسوم و اخلاقیات ایرانیان
– مذهب و اعتقادات مذهبی
– طبقات اجتماعی
– جغرافیای تاریخی و طبیعی ایران
– هنرها، آثار و بناهای تاریخی
– کاشت خشخاش و ساخت تریاک
– تعریف و تمجید از اروپائیان ساکن ایران
سفرنامۀ دکتر اوئیلز به ممالک ایران، به کوشش حسن علی فریدونی و سید محمدرضا آصف آگاه بر اساس سه نسخۀ موجود تصحیح و از سوی مجمع ذخائر اسلامی و با بهای 53 هزار تومان منتشر شده است.