میراث مکتوب – هدف اصلی از نگارش کتاب ، توصیف و تبیین جنبه های آواشناختی ساخت نوایی زبان فارسی است. برای این منظور از روش شناسی معمول در واج شناسی آزمایشگاهی استفاده شده است. در چارچوب واج شناسی آزمایشگاهی ، هر توصیف نظری نخست به شکل فرضیۀ واجی مطرح و سپس در چارچوب آزمایش آواشناختی آزموده می شود.
در این کتاب با استفاده از روش شناسی واج شاسی آزمایشگاهی توصیف های نظری موجود دربارۀ الگوی تکیۀ واژگانی و آهنگ زبان فارسی به صورت فرضیه های واجی طرح و در چارچوب آزمایش های تولیدی و درکی مناسب آزموده می شود. نتایج این آزمایش ها از یک سو ساز و کارهای آواشناختی ناظر بر نحوۀ تحقیق آوایی الگوهای نوایی را نمایان می سازد؛ و از سوی دیگر ابزاری دقیق برای کشف بازنمود واجی زیرساختی این الگوها در اختیارمان قرار می دهد.
تکیه و آهنگ دو رویداد مهم ساخت نوایی زبان است که نقش اساسی در برجستگی واحدهای زبانی دارد. تکیه در سطح کلمه باعث برجستگی نسبی یک هجا میشود. در سطح جمله نیز یک کلمه با تغییرات آهنگی از کلمات دیگر برجستهتر میشود. در این کتاب نویسنده کوشیده است جنبههای آواشناختی ساخت نوایی زبان فارسی را تبیین کند. در این راستا، فرضیههای واجی متعددی را مطرح کرده و در چارچوب آزمایشهای تولیدی و درکیِ مناسب به محک آزمون گذاشته است. از رهگذر این آزمایشها، یافتههای مهمی دربارۀ بازنمود آوایی و واجی ساخت نوایی زبان فارسی حاصل آمده که برخی باورهای رایج و دیدگاههای علمی پیشین را به چالش گرفته است.
فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است:
فصل 1: تکیه واژگانی
فصل 2: بازنمود آوایی تکیه واژگانی
فصل 3: پیشینه مطالعات آهنگ
فصل 4: نظریه خود واحد عروضی آهنگ
فصل 5: آهنگ در سطح آوایی
فصل 6: تکیه زیروبمی و نواخت کناری در واجشناسی آهنگ فارسی
فصل 7: آهنگ و ساخت اطلاعی
فصل 8: نزول منحنی آهنگ
فصل 9: نتیجهگیری
صادقی، وحید، ساخت نوایی زبان فارسی : تکیه واژگانی و آهنگ، تهران، سمت، 344 صفحه، قطع: وزیری، بها: 190000 ريال، 1397.
مقدمۀ این کتاب را اینجا بخوانید.