میراث مکتوب- ابومحمد الیاس بن زکی موید نظامی گنجوی شاعر پارسی زبان داستانسرای قرن ششم هجری است که در بعضی مطالعات اخیر اشعاری ترکی به او نسبت داده شده است.
مصطفی موسوی (دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، ایران) در مقالۀ «زبان نظامی گنجوی» که با همکاری تقی پورنامداریان (استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) در نشریۀ زبان و ادب فارسی دانشگاه تبریز به چاپ رسانده، کوشیده است در درجۀ نخست با استناد به آثاری از نظامی گنجوی که در انتسابشان به وی هیچ گونه شک و تردیدی وجود ندارد و نسخه‌های خطی کهن آنها، و در درجۀ دوم با استناد به منابعی که از گذشتۀ دور تا امروز در ارتباط با این موضوع وجود دارد و نیز پژوهش‌ها و تحلیل‌های منتشرشده در ارتباط با موضوع مورد بحث، به بررسی زبان نظامی و مردم گنجه در روزگار او بپردازد.
در این پژوهش روشن شده که زبان مادری نظامی گویشی ایرانی از گویش‌های مختلف موجود در تاریخ و جغرافیای پهناور ایران بوده است که به این گویش اشعار فراوانی معروف به فهلویات در لابه‌لای متون و نسخ خطی به دست ما رسیده است. زبان شعری نظامی نیز فارسی دری بوده است و هیچ سند معتبری گویای این که بیتی به زبان ترکی سروده باشد در دست نیست. نویسنده با مستندات بیّن نشان داده که شاعر شعرهای منتسب به نظامی، شاعری است به نام نظامی قارامانلی که در قرن نهم هجری می‌زیسته و به سه زبان ترکی، عربی و فارسی شعر می‌سروده است.
برای مطالۀ متن کامل مقاله کلیک کنید.