میراث مکتوب- آیین رونمایی از پوستر کنگره ملی «ابن حسام خوسفی» شاعر آیینی قرن نهم هجری با حضور رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، استاندار و جمعی از مدیران فرهنگی استان خراسان جنوبی، چهارشنبه 29 آذرماه 1402 در تالار آیینه انجمن برگزار شد.
مهدی جمالی‌نژاد، در این مراسم عنوان کرد: استاندار خراسان جنوبی از استانداران پیشکسوت است و پیشنهاد دارم از راه‌اندازی دفتر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در بیرجند استفاده شود تا چهره‌ها و نخبگان خاص این استان بیشتر معرفی شوند و چنین برنامه‌هایی تداوم یابند.
معاون عمرانی وزیر کشور همچنین پیشنهاد داد که برنامه‌هایی برای گرامیداشت مفاخر در قید حیات و نیز نخبگان جوان استان‌ها تدارک دیده شود.
ابن حسام مدح اهل بیت (ع) را بر ستایش شاهان ترجیح داد
محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی نیز در این مراسم با تاکید بر اینکه متاسفانه ارزش ادبی ابن حسام چنانکه شایسته است، مورد توجه قرار نگرفته است، تاکید کرد: خوسفی از شاعران قرن نهم و صاحب اثر گران‌سنگی با رنگ و بوی شاهنامه و در عین حال آمیخته با معارف قرآنی و دینی است.
شالویی گفت: ابن حسام با وجود فراهم بودن شرایط برای مدح شاهان و دریافت صله مدح و ثنای اهل بیت (ع) را برگزید و اشعار زیادی را تقدیم ساحت امام علی (ع)، امام حسین (ع) و امام زمان (عج) کرده که می‌تواند الگوی سایر شاعران قرار گیرد.
وی به راه‌اندازی دفتر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در بیرجند اشاره کرد و افزود: تفاهمنامه‌ای نیز با استانداری خراسان جنوبی امضا کرده‌ایم که از مفاد آن برگزاری مراسم بزرگداشت ابن حسام است.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی همچنین عنوان کرد: خراسان جنوبی دارای فرزانگان زیادی است که باید معرفی شوند. اهمیت کنگره بزرگداشت ابن حسام تا آنجا بوده که با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، استاندار خراسان جنوبی به عنوان رئیس کنگره منصوب شده است.
وی همچنین از برنامه‌ریزی برای ساخت فیلم‌های مستند و سینمایی با موضوع معرفی مفاخر فرهنگی کشورمان خبر داد و گفت: به‌زودی شاهد اکران فیلک سینمایی درباره نظامی خواهیم بود.
در این نشست همچنین، علی فرخنده، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان جنوبی در سخنانی با اشاره به اینکه خراسان جنوبی چهارمین استانی است که صاحب دفتر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی شده، عنوان کرد: یکی از موضوعات محوری که در دستور کار این دفتر قرارگرفته برپایی کنگره بزرگداشت ابن حسام است، شاعری که ۲۳ هزار بیت در مدح اهل بیت (ع) دارد و قرار است این کنگره با سه پیش رویداد پژوهشی و علمی، هنری و فرهنگی برگزار شود و زمان اختتامیه نیز ۲۹ آذر ۱۴۰۳ خواهد بود.
فرخنده همچنین از برنامه‌ریزی برای توسعه و تعمیر آرامگاه این حسام خبر داد و گفت: در نظر داریم در قالب کنگره‌های مختلف مشهیر در قید حیات خراسان جنوبی را نیز معرفی کنیم.
علیرضا اسماعیلی، دبیر فرهنگستان هنر نیز در این مراسم با اشاره به اینکه نسخه‌هایی ازخاوران‌نامه ابن حسام در موزه‌ها و کتابخانه‌های مختلف موجود است، عنوان کرد: یکی از کهن‌ترین نسخه‌های خاوران نامه در کاخ گلستان نگهداری می‌شود که می‌تواند تجدیدچاپ شود. همچنین نسخه‌ای ارزشمند در بریتانیا و نیز در هند وجود دارد.
ضرورت بهسازی آرامگاه ابن حسام
در این مراسم همچنین علیرضا قزوه، شاعر آیینی و رئیس مرکز شعر، موسیقی و سرود صداوسیما در سخنانی تاکید کرد: وضعیت آرامگاه ابن حسام شایسته این شخصیت نیست و باید بهسازی شود.
وی همچنین گفت: شخصیت ابن حسام به عنوان یک حکیم، ستاره‌شناس، شاعر و خط‌شناس قابلیت ساخت فیلم سینمایی را دارد. وی در سبک سرایش شعر تحت تاثیر فردوسی و حافظ بود.
قزوه در ادامه شعری از ابن حسام را قرائت کرد:
خوشتر ز آستان تو ما را مقام نیست
کوی تو کم ز روضه دارالسلام نیست
گفتم که خاک راه تو ام ملتفت نشد
بیچاره من که اینقدرم احترام نیست
گفتم بیا که از غم لعل تو سوختم
گفت این طمع به غیر تمنای خلم نیست
آیینه وجود که زنگار غم گرفت
ساقی صفاش جز به می لعل فام نیست
می ده که محتسب نکند منع شرب ما
آری به بزم ساقی ما می حرام نیست
صوفی که منع باده صافی همی کند
او را خبر ز لذت شرب مدام نیست
کردم به سرو نسبت قدش به غمزه گفت
ای بی‌بصر خموش که او را خرام نیست
اندوه یار و درد فراق و غم دیار
آخر ببین که بر دل ما زین کدام نیست
هستند بندگان و غلامان تو را بسی
یک بنده مطیع چو ابن حسام نیست
در ادامه حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در انتصاب استاندار خراسان جنوبی به عنوان رئیس کنگره بزرگداشت ابن حسام خوسفی به محمدجواد قناعت اعطا شد.
قناعت در سخنانی بر ضرورت اهتمام هرچه بیشتر استانداران در معرفی مفاخر و بزرگان فرهنگی به جوانان تاکید کرد و گفت: ابن حسام فقیه، عارف و دانشمند بزرگی بوده که توانسته به سبک شاهنامه منظومه‌ای با مضمون دینی خلق کند و در آن دلاوری‌های امام علی (ع) را به زیبایی نشان داده است.
مقبره ابن حسام مرمت می‌شود
همچنین در حاشیه این مراسم محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در گفت وگو با ایبنا با اشاره به اینکه شهر بیرجند سرشار از وجود مفاخر فرهنگی و عرفانی است که نقش مهمی در ارتقای معلومات ایرانیان داشته‌اند، عنوان کرد: ابن حسام خوسفی از جمله این مفاخر است که با سروده‌های خود در مدح ائمه (ع) به خصوص دلاوری‌های امام علی (ع) نقش مهمی در ارایه شعر حماسی به سبک شاهنامه ایفا کرده که می‌تواند سرمشقی در شعر مقاومت و حماسه باشد.
وی همچنین با اشاره به اینکه بهسازی و نوسازی آرامگاه مفاخر در دستور کار انجمن آثار و مفاخر فرهنگی است، گفت: بهسازی و نوسازی مقبره ابن حسام در خوسف نیز با همکاری میراث فرهنگی و استانداری انجام خواهد شد.
محمدجواد قناعت، استاندار خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با ایبنا با اشاره به اینکه مقبره ابن حسام جرو میراث فرهنگی است و یک آجر آن را نمی‌توان جابه‌جا کرد برپایی این کنگره را فرصتی برای بهسازی و توسعه اطراف مقبره دانست.
منبع: ایبنا