میراث مکتوب- هم‌زمان با ماه ذِی‌الحَجه و روز ازدواج امام علی علیه‌السلام با حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در هشتاد وهفتمین برنامه از سه‌شنبه‌های علمی فرهنگیِ خود، از قدیمی‌ترین قبالههای ازدواج، موجود در مرکز اسناد آستان قدس رونمایی کرد. این برنامه به دلیل شرایط قرمز کرونایی شهر مشهد، به صورت مجازی و در فضای وب برگزار شد.
رئیس ادارۀ اسناد آستان قدس رضوی در این ارتباط توضیح داد: قدیمی‌ترین قباله ازدواج موجود در گنجینه رضوی که در موزه آستان قدس نگه‌داری می‌شود، قباله‌‌ای است که از دوره صفویه به جا مانده و مربوط به عقدنامه حمزه میرزای صفوي، پسر شاه محمد خدابنده (برادر بزرگ شاه‌عباس صفوی) با رقیه بیگم دختر میرزا سلمان جابری اصفهانی، سیاستمدار و شاعر دوره صفوی و وزیر شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدابنده است.
الهه محبوب با بیان اینکه کاتب این عقدنامه احتمالاً میرزا احمد نیریزی است، تصریح کرد: تاريخ عقد در این سند، روز چهارم ماه دوم سال 990 هجری قمري درج شده و عاقد آن، شیخ بهاءالدین محمد عامِلی است.
وی همچنین عقدنامۀ آقا محمدشريف خان، متولي و ملاباشي آستان قدس با سلطان خانم، دختر بیگلَر بیگی با مهریه پانصد درهم را یکی دیگر از قدیمی‌ترین قبالههای ازدواج این مرکز معرفی کرد و گفت: این قباله متعلق به دوره افشاریه است و در سال 1177 هجری قمری تنظیم شده است.
محبوب در ادامه، یه یکی از مشهورترین نکاح‌نامه‌های این مجموعه اشاره کرد و گفت: سند ازدواج گوهرشاد سلطان‌بیگم (دختر سلطان شاهرخ افشار، سومین شاه سلسلۀ افشاریه) با امیر محمدخان یکی از قدیمی‌ترین و مشهورترین عقدنامه‌های این مرکز است. وی تصریح کرد: این قباله به شکل لوله‌ای، سرشار از آرایه‌های ادبی و نثری دشوار است که در هنرهایی نظیر خطاطی، نقاشی و تذهیب نیز جلوه‌گری می‌کند.
محبوب با بیان اینکه تاریخ عقد در این سند 1195 هجری قمری ذکر شده است، افزود: مهریۀ عروس در این سند، پنج هزار تومان نقد فضی تبریزی و جواهرآلات به میزان هزار تومان قید شده است.
رئیس ادارۀ اسناد آستان قدس رضوی همچنین از وجود 600 قبالۀ ازدواج در این مرکز خبر داد و گفت: تعداد 12 قباله از دوره‌های صفوی، افشاری و زندیه به جا مانده است.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه آستان قدس رضوی