میراث مکتوب – سید محمّد ملقب به میر مختوم نیشابوری در شهر نیشابور به تاریخ دهم صفر 790 هـ.ق چشم به جهان گشود. جدّ شریفش امیر بهاءالدین از سادات مدینه بود که پس از بازگشت از زیارت مشهد الرضا(ع) در نیشابور ساکن و متأهل گردید. میرمختوم نیز در آن دیار متولد شد و مشتهر به نیشابوری گردید
.
وی در هرات به بهره‌گیری علوم ظاهری پرداخت و در این موقعیّت شهرت امیر سید قاسم انوار در آن شهر وی را بر آن داشت که به خدمت سیّد قاسم شرف‌یاب گردد. لقب میر مخدوم یا به عبارتی میرمختوم را سیّد قاسم انوار به او داد.
قاضی نورالله شوشتری در مورد ارادتمندان میرمختوم گوید: «اهالی خراسان به خدمتش اعتقاد تمام داشتند و اکثر میرزاده‌های جغتای به صحبتش می‌شتافتند…».
تاریخ وفات یا شهادت وی بیست و چهارم محرم الحرام 833 هـ.ق است.
قاسم انوار در سوگ او مرثیه‌ای سروده که چنین است:
میر مخدوم سفر کرد و داعی فرمود همه دل‌های عزیزان به فراقش فرسود
دل ما از همه عالم به هوایش برخاست علّم الله کزین جمله تو بودی مقصود
روزی جان تو گشته است “هنیئاً لک” باد آب حیوان که سکندر طلبش می‌فرمود
من چه گویم که چه شد فوت ز من وا اسفا سالک راه خدا ساکن درگاه شهود
رفت از این دیر فنا جانب محبوب ازل رو به دیدار خدا کرد که “نعم المشهود“
یا الهی! به کرم حافظ جانش می باش میر مخدوم که شد صاحب سرّ موعود
هر که او رو به خدا کرد مظفّر گردد آفتابی شود از طالع بخت مسعود
یار مردان خدا باش که لذّت بینی همه‌جا جام مورّق، همه جا نالة عود
نور الطاف خداوند که بیش‌از پیش است هر چه از ما گنهی دید به رحمت افزود
میر مخدوم چه گویم؟ که به گاه‌‌و‌بیگاه قاسم خسته‌روان می‌کند از دیده درود
آثار میرمختوم: شرحی بر گلشن راز، محبّت نامه، دیوان اشعار، مکاتیب.
میر مختوم نیشابوری، رسائل و دیوان اشعار(پسند الاحرار)، تصحیح و تحقیق: حسین نصیرباغبان، تهران، تمثال، بها: 35000 تومان، 1397.