امیر نصر بن احمد بن اسماعیل سامانی (حکومت: 301 – 331)، در یکی از مجالس بزم خود، پس از شنیدن خبر غلبۀ ابوجعفر بن احمد بن محمد بن خلف صفاری، حاکم سیستان، بر ماکان بن کاکی، به رسم آن دوره، جام خود را بر می گیرد و بزرگان مجلس را صلا می دهد که پیروزی ابوجعفر را با نوشیدن مِی درود گویند.
رودکی هم قصیده ای در نود و چهار بیت می سراید و برای آن امیر می فرستد و ده هزار دینار صله می گیرد. بیست و دو بیت تشبیب این قصیده، که به «مادر می» معروف شده، دربارۀ شراب، سیزده بیت پس از آن وصف مجلس بزم و ابیات دیگر آن مدح امیرابوجعفر است.
کتاب مجهول المؤلف تاریخ سیستان (تألیف پیش از 725) قدیم ترین مأخذی است که در آن، این قصیده با ذکر مناسب سرودنش، ذیل عنوان «حدیث نصر بن احمد با امیربوجعفر» (ص 316 – 326) نقل شده است.
ادامۀ این نوشتار که به قلم مسعود قاسمی در شمارۀ جدید نامۀ فرهنگستان (دورۀ چهاردهم، شمارۀ چهارم، پیاپی 56، تابستان 1394) منتشر شده است اینجا بخوانید.