میراث مکتوب- مجموعه مقالات آیین نکوداشت استاد نجفقلی حبیبی، استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران و مصحح متون فلسفی در جشن‌نامه‌ای با عنوان «حبیب معرفت» همزمان با مراسم نکوداشت وی چاپ و رونمایی شد. نادره جلالی، دانش‌آموخته تاریخ کار تهیه و تدوین این اثر و خانۀ اندیشمندان علوم انسانی این کتاب را چاپ کرده است.
علی اصغر قاسمی، مدیر عامل خانۀ اندیشمندان علوم انسانی در مقدمۀ این اثر نوشته است: «خانۀ اندیشمندان علوم انسانی در طول سال‌ها فعالیت، همواره به برگزاری آیین نکوداشت و بزرگداشت مفاخر علوم انسانی کشور همت گماشته است. استادانی که هر یک چهره‌های تأثیرگذار، جریان‌ساز و محبوبِ دانش رشته‌های خود بوده‌اند و با تألیف و تدریس و تحقیق در قوام علوم انسانی و پرورش نسلی از استادان و دانشجویان نقشی بی‌بدیل ایفا کرده‌اند».
نادره جلالی، به عنوان گردآورنده این اثر و دبیر علمی نکوداشت استاد نجفقلی حبیبی در مقدمه خود بر این کتاب با اشاره به اینکه، نکوداشت استاد حبیبی، نکوداشت مقام علم، اخلاق و فضلیت است، نوشته است: «استاد حبیبی، آنها را توأمان دارد. او در طول عمر پربرکت خود به تعلیم و تربیت دانشجویان همت گمارده و هم در عرصۀ پژوهش، با توجه به وسعت معلومات، جدیت، پشتکار و دقت علمی خویش به تصحیح و تألیف آثار متعددی دربارۀ آرا و اندیشه و آثار مفاخر فلسفۀ اسلامی به ویژه سهروردی، ابن‌سینا و ملاصدرا پرداخته است».
خوانندگان در ادامۀ مقدمۀ جلالی بر این کتاب با زمینه‌های پژوهشی دکتر نجفقلی حبیبی نیز آشنا می‌شوند. از منظر نگارندۀ مقدمه، نقطه اوج پژوهش‌های دکتر حبیبی را می‌توان در فلسفۀ سهروردی، معمار بزرگ فلسفۀ اسلامی و مؤسس حکمت اشراق یافت. او (حبیبی) به چند دلیل به این فیلسوف توجه ویژه‌ای دارد، زیرا اولاً فلسفۀ اشراق را در برابر فلسفۀ مشاء در ایران بنیان گذارده است. ثانیاً در درون فلسفۀ اشراقی خود، فلسفه ایرانی را نیز جای داده است. ثالثاً صریح و متهور بوده است.
جلالی هدف از تدوین کتاب «حبیب معرفت» را پاسداشت خدمات ارزنده علمی و فرهنگی استاد نجفقلی حبیبی عنوان کرده و نوشته است: «این مجموعه مشتمل بر مقالاتی است که به رسم ادب، ارادتمندان استاد به آستان پرمهرش پیشکش کرده‌اند. کتابی که البته کاملاً تخصصی در حوزۀ فلسفه نیست و حوزه‌های دیگر را هم در برمی‌گیرد».
مقالات منتشر شده در «حبیب معرفت» در سه بخش تدوین شده است. بخش اول «در سلوک استاد» نام دارد که در آن هفت مقاله از استادانی چون احد فرامز قراملکی، حمید انصاری، حسن سیدعرب، جواد اطاعت دربارۀ مقام علمی و خدمات فرهنگی استاد حبیبی منتشر شده است.
«مقالات دکتر نجفقلی حبیبی» عنوان بخش دوم این اثر است که در آن دو مقاله با عناوین «اخلاق پزشکی از نظر حکمای اسلامی» و «نگاهی اجمالی به مباحث توحیدی در کلمات ائمه(ع)» به قلم استاد حبیبی منتشر شده است.
در بخش «مقالات اهدایی» نیز 31 مقاله از اساتید و پژوهشگران به محضر دکتر نجفقلی حبیبی اهدا شده است. «مقدمه بر نسخه برگردان اخوان‌الصفا» نوشتۀ اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، «اگزیستانسیالیسم، اختیار و مسئولیت انسان» به قلم شهین اعوانی، از اعضا هیئت علمی مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، «حکمت متعالیه، در رویایی با جهل مقدس» نوشتۀ سیدمصطفی محقق داماد، «سرچشمه‌های یونانی اندیشه‌های غزالی» نوشتۀ محمدحسین ساکت، «سنت ابراهیمی و جوانمردی» به قلم انشاءالله رحمتی، «تاریخ فلسفه یا فلاسفۀ تاریخ» نوشته منوچهر صدوقی‌سها از جمله مقالات این بخش را تشکیل می‌دهد.
احد فرامرز قراملکی، در مقالۀ خود با عنوان «فراتر از خود: بنیان اخلاق فعالیت‌های علمی» از زوایای گوناگون شخصیت استاد نجفقلی حبیبی را مورد بررسی قرار داده است.
قراملکی از خُلق و خوی استاد حبیبی در پژوهش به درستکاری و شرافت علمی، سخت‌کوشی، احترام اصیل، زهد و توجه به حلال بودن درآمد، توجه به رشد و استقلال دانشجویان اشاره کرده و می‌نویسد: «فعالیت‌های علمی استادان را از جهات گوناگون همچون کارآیی، اثربخشی، حرفه‌ای بودن، روشمندی و مانند آن می‌توان نقد و تحلیل کرد. به عنوان مثال آثار فراوان استاد حبیبی در احیای میراث مکتوب را می‌توان در ترازوی نقد برنهاد. همت و عزم وی در احیای میراث مکتوب ستودنی است. و کوشش ایشان هم پربرگ است و هم پربار. اینکه محققی همچون دکتر حبیبی عزم علمی خود را صرف امر تصحیح دست‌نوشته‌ها کند، حاصل انتخابی راهبردی، استرتژیک و ستودنی است. این انتخاب از یک طرف بر دوش گرفتن کار پرمشقت و غالباً بی‌جیره و مواجب است و از طرف دیگر موجب فروگذاشتن یا کاستن از سایر فعالیت‌هاست».
خوانندگان در ادامۀ مقاله می‌خوانند: «احیای میراث مکتوب نیازمند تخصص‌های گوناگون است و با کوشش و زحمت طاقت‌فرسا، تتبع صبورانه، سماجت علمی ستودنی، هزینۀ توان و سلامت بصری و رایزنی مدام با خبره‌ها به میوه‌ها می‌نشیند. البته تصحیح نسخ خطی به لحاظ علمی دارای مراتب است و بدون تردید، از کلیله و دمنه تصحیح استاد عبدالعظیم قریب تا «پارادوکس دروغگوی نگارنده» فاصله بسیار است».
این استاد دانشگاه تهران در ادامۀ بررسی زوایای علمی و فرهنگی استاد حبیبی به همدلی متن‌پژوهی در نزد وی می‌پردازد. وی می‌نویسد: «همدلی هم معانی گوناگون و هم تعریف‌های مختلف دارد. مراد از همدلی در پژوهش معنای خاص واژه است. متن‌پژوهی شاخه‌ای از پژوهش است که با متون ارتباط مستقیم دارد. تفسیر، شرح انتقادی، حاشیه‌نویسی، تصحیح متون از اقسام متن‌پژوهی است. در متن‌پژوهی پژوهشگر صاحب‌نظر به سراغ متن مقدس، یا متن کلاسیک یا متن مؤثر می‌رود، اما با متن‌خوانی متمایز است. مهم‌ترین خصلت اخلاقی دکتر حبیبی در متن‌پژوهی، همدلی وی با متن است. این همدلی منافاتی با نقد برخی از آراء در متن ندارد».
جشن‌نامه «حبیب معرفت» به کوشش نادره جلالی، از سوی خانۀ اندیشمندان علوم انسانی به قیمت هشتاد هزار تومان به چاپ رسیده است.