میراث مکتوب- ایرج عنایتی زاده رییس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی، با بیان این مطلب گفت: الکساندر خودزکو، یک ایرانشناس لهستانی است که 33 نسخه تعزیه را از یک شاه قاجار خریداری کرد و این نسخ را به زبان فرانسوی ترجمه و منتشر کرد.
وی ادامه داد: تعزیه خوانی یکی از بخش های قابل توجه در نگارش سفرنامه سیاحان است. ارنست ارسل از جمله سیاحان است که به حزن و اندوه تعزیه اشاره کرده است.
رییس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: از قدیمی ترین آثار با موضوع تعزیه خوانی که در کتابخانه ملی ایران نگهداری می شود می توان به اثری تحت عنوان مجموعه لوئیس پلی اشاره کرد، این کتاب را یک مستشرق و ایرانشناس انگلیسی به رشته تحریر درآورده و شامل ۳۷ مجلس تعزیه مربوط به عصر قاجار می شود. مجموع این مجالس تعزیه خوانی در سال ۱۸۷۹ میلادی چاپ شده است.
عنایتی زاده اظهار داشت: خودزکو، یکی از کامل ترین نسخه های تعزیه خوانی را در اختیار می گیرد، اصل این کتاب مربوط به سال 1878 میلادی می شود و نسخه تجدید چاپ شده این اثر مربوط به سال 1976 میلادی در تالار اسلام شناسی و ایرانشناسی کتابخانه ملی ایران نگهداری می شود.
وی افزود: این اثر یکی از کتاب های قدیمی از حوزه تعزیه شناسی و تعزیه خوانی به شمار می رود.
رییس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ادامه داد: اثر بعدی مربوط خاورشناسی به نام ویلهلم لیتن می شود، او حدود 14 نسخه اصلی از مجلس تعزیه خوانی را عکس برداری می کند و عیناً در کتاب خود به چاپ می رساند. این اثر در سال 1929 میلادی چاپ می شود.
وی اضافه کرد: ژان کالمان محقق فرانسوی، در حوزه تعزیه خوانی عصر قاجار، کتابی را نوشته و درباره تعزیه تحقیق کرده است.
وی ادامه داد: در دوره متاخر آثار شاخص دیگری درباره این بعد از عاشوراشناسی (تعزیه خوانی) به چاپ رسیده است که از جمله می توان به اثری از پیتر چلکوفسکی شرق شناس امریکایی اشاره کرد، او یکی از محققان برجسته شیعه شناس غربی در عصر معاصر است و کتابی را درباره رسومات ایرانیان به رشته تحریر درآورده که در آن به تعزیه و تعزیه خوانی اشاره کرده است.
رییس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: اثر دیگری که در کتابخانه ملی ایران در همین ارتباط نگهداری می شود، کتابی در حوزه ردیف و دستگاه موسیقی و تعزیه خوانی است.
عنایتی زاده یادآور شد: در حوزه اسلام شناسی، شیعه شناسی و عاشوراشناسی صدها نسخه کتاب و چندین عنوان پایان نامه در کنار بخش قابل ملاحظه ای سفرنامه در تالار ایرانشناسی و اسلام شناسی کتابخانه ملی ایران نگهداری می شود.
وی گفت: بخشی از منابع شیعه شناسی کتاب هایی است که به مفاهیم ایدئولوژی شیعی پرداخته اند، برخی از این منابع شامل دایره المعارف ها و فرهنگ نامه های شیعی است، تعدادی از این آثار مشخصا به مساله عاشوراشناسی می پردازند و در این آثار به زندگی و شخصیت ائمه و به خصوص امام حسین (علیه السلام) توجه ویژه ای شده است.
رییس گروه ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خاطرنشان کرد: از سده 18 و اوایل سده نوزدهم دانش اسلام شناسی شکل گرفت و در حوزه کشورهای آلمانی زبان و فرانسوی زبان به این مهم توجه ویژه ای شد.
وی بیان کرد: یکی از مباحث مورد پژوهش محققان غربی، توجه شیعیان به شهرهای مذهبی از جمله عتبات عالیات بوده است اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، محققان غربی با رویکرد و دیدگاه های جدیدی به این مساله توجه کردند.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه ملی