میراث مکتوب – کتاب «تاریخ سلجوقیان» تالیف عثمان توران با ترجمه پرویز زارع‌شاهمرسی این دوره تاریخی را فرارو نهاده و کوشیده تا با بررسی صبورانه همه منابع تاریخی مربوط به سلجوقیان رتا پیش روی خواننده بگذارد
.
کتاب «تاریخ سلجوقیان» تالیف عثمان توران با ترجمه پرویز زارع‌شاهمرسی از سوی نشر اختر منتشر شده است.
در مقدمه کتاب درباره تاریخ ایران آمده است: «ایران در طول تاریخ همواره به عنوان برخوردگاه فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلفی که از شرق و غرب به سوی همدیگر جریان داشته‌اند. چه در زمان پس از هخامنشیان که فرهنگ هلنی از آسیا به اورپا روان شد و چه در ادوار بعدی مانند غزنویان، خوارزمشاهیان، سلجوقیان، مغول‌ها و قاجارها و … که فرهنگ‌های شرقی راه غرب را در پیش گرفتند.
ورود و خروج همه این جریان‌های فرهنگی همراه با حوادث و تغییرات شگرف همراه بوده و صفحات پرشور و شر در تاریخ این سرزمین به یادگار گذاشته است. تاریخ این سرزمین یادگارهای فراوان از نحله‌های بزرگ در سینه خود دارد. این جهان سرشار زایش و پویش، چون لب به سخن گشاید، تاریخی باشکوه و پرفراز و نشیب را پیش روی هر شیفته‌ای می‌گذارد.»
در همین سطور در معرفی سلجوقیان می‌خوانیم: «تاریخ سلجوقیان به عنوان دوره‌ای طولانی و سرشار از آثار فراوان فرهنگی و تمدنی، در تاریخ ایران جای گرفته است. سلجوقیان به عنوان شاخه‌ای از اقوام ترکستان، پس از غزنویان وارد ایران شدند و حکومت فرتوت غزنویان را به نیروی اراده خود برانداختند و در نبرد دندانقان آنرا به تاریخ سپردند. با این حال غزنویان تا مدت‌ها پس از آنکه خراسان را از دست دادند، به حیات خود ادامه دادند. سلجوقیان نیز تا حد زیادی در مسائل فرهنگی و تمدنی همان سبک و سیاق غزنویان را در پیش گرفتند. به دیگر سخن از منظری آشکار، غزنویان راه سامانیان را رفتند و سلجوقیان نیز به شیوه‌ای محکم‌تر، جا پای آنها گذاشتند».
در جملات کوتاهی از این مقدمه درباره تاثیر سلجوقیان بر فرهنگ ایرانی آورده است: «سلجوقیان نیز با نبرد دندانقان در تاریخ ایران جای محکم کردند و با نبرد قطوان شالوده حکمرانی آنها به لرزه درآمد. سلجوقیان در دندانقان یک قوم دیگر، یعنی غزنویان را شکست دادند و در نبرد قطوان نیز خود مغلوب یک قوم ترک دیگر یعنی قراختائیان شدند. در فاصله تقریبا صد ساله میان این دو نبرد آنها فرصت داشتند تا مرزها را گسترش داده و قدرت سیاسی خویش را افزایش داده و تاثیر خود را بر فرهنگ، تمدن، ادبیات، هنر و علم این سرزمین به جای بگذارند. کتاب حاضر، این دوره تاریخی را فرارو نهاده و مولف کوشیده تا با بررسی صبورانه همه منابع تاریخی مربوط به سلجوقیان، تصویری یابد و از آنها در پیش روی خواننده بگذارد.»
کتاب «تاریخ سلجوقیان» از عثمان توران، برگردان پرویز زارع‌شاهمرسی در 540 صفحه، شمارگان یک‌هزار و 200 نسخه وزیری (شومیز) و به بهای 32 هزار تومان از سوی نشر اختر منتشر شده است.