میراث مکتوب – هرسین یکی از شهرهای مهم استان کرمانشاه با تاریخی کهن است که به دلیل فقر منابع تاریخی تاکنون کمتر مورد توجه تاریخ‌پژوهان قرار گرفته است. اندک پژوهشگرانی که تاکنون به تاریخ این دیار پرداخته‌اند؛ به دلیل کمبود منابع تنها به معرفی آثار تاریخی آن دست زده‌اند یا براساس چند سند خاندانی اشاره‌هایی به برخی رویدادهای مهم دورۀ قاجار داشته‌اند.
هرسین نسبت به شاهراه بغداد به تهران و راه زیارتی به سمت عتبات عالیات و مکه وضعیتی حاشیه‌ای دارد. در نتیجه این وضعیت، در آثار جغرافی‌نویسان، سیاحان، ماموران سیاسی، بازرگانان و زائران که آثارشان از منابع اصلی نگارش تاریخ محلی است، کمتر ردپایی از اوضاع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی این شهر می‌توان دید. از آنجا که هرسین مانند اغلب شهرهای کرمانشاه فاقد تاریخ‌نگاری محلی است، نگارش تاریخ محلی این شهر برای تاریخ‌پژوهان بسیار دشوار است. در چنین وضعی، برای نگارش تاریخ هرسین ناگزیر باید به سراغ اسناد تاریخی رفت. اسناد تاریخی به‌عنوان مهم‌ترین منبع نگارش پژوهش‌های تاریخی، اطلاعات بسیاری را در زمینه اوضاع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی شهرهای مختلف در خود جای داده‌اند. برای استخراج دقیق این اطلاعات باید از دانش سندشناسی بهره گرفت. سندشناسی به مطالعه ماهیت اسناد تاریخی به‌صورت مستقل می‌پردازد. با بهره‌گیری از این دانش درمی‌یابیم که چگونه می‌توان انواع اسناد تاریخی را از هم تمییز داد و اینکه هر نوع سند چه اطلاعاتی را در خود دارد.
هرسین در سطور رنگ‌پریده همانطور که از نام آن پیداست کوششی در جهت توصیف و تحلیل اوضاع سیاسی، اقتصادی، مذهبی و فرهنگی هرسین در دورۀ قاجار بر اساس اسناد تاریخی موجود در سه آرشیو «سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، «مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی» و «مرکز اسناد وزارت امور خارجه» است. این کتاب تالیف امین محمدی دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلام است.
محمدی، امین، هرسین در سطور رنگ پریده (تاریخ هرسین در دورۀ قاجار)، تهران، مورخان، 408 صفحه، قطع: وزیری، 350000 ریال، 1397.
