میراث مکتوب – ایرانیان تازه مسلمان با به دست گرفتن زمام امور سیاسی و فرهنگی خلافت عباسی نشان دادند مردمی که فرهنگی ریشه دار و تمدنی کهن و باشکوه دارند اگر در برابر ملت دیگر دچار شکست نظامی شوند هرگز شکست فرهنگی نمی خورند بلکه با تحمیل فرهنگ خود به ملت غالب، تفوق و برتری خود را به اثبات می رسانند.
مردم این سرزمین نه تنها پیشینه ای برجسته و والا داشته اند که منشأ تحول و توسعۀ فرهنگ و ادب عربی بوده اند، به گونه ای که همۀ محققان و صاحب نظران به این حقیقت اقرار دارند که دوران طلایی فرهنگ و ادب عربی در سایۀ نفوذ و حاکمیت فرهنگ و ادب ایرانی به وجود آمد و اگر ایرانیان گردن به اطاعت از دین اسلام نمی گذاشتند، ادب عباسی به این پایه از رشد و اعتلاء نمی رسید، فرهنگی که تمدنی باشکوه و غنی به نام فرهنگ و ادب اسلامی به وجود آورد و در دوره های بعد، در جنگ های صلیبی، خود از عوامل رشد و توسعۀ تمدن مغرب زمین گردید.
محمدی ملایری (1384: 18 – 19) از مقدمۀ مقالات تحقیقی سه تن خاورشناس نامی فرانسه (رنه گروسه، لوی ماسینیون و هانری ماسه) که به نام «روح ایران» در فرانسه منتشر شده، نقل کرده است:«سرزمین ایران چون دژی استوار یکی از کهن ترین تمدن های قدیم را در خود حفظ کرده، تمدنی که از پنجاه قرن به این طرف، پیوسته تجدید شده و به طرز حیرت آوری ادامه یافته است…
هدف مؤلف در این کتاب ارائۀ متنی عربی، متنوع و هدفدار با استناد به منابع عربی قدیم و جدید، به دانشجویان و علاقه مندان زبان و ادبیات عربی است تا علاوه بر قرائت متون عربی، با فرهنگ و ادب گمشدۀ ایرانیان قبل از اسلام و تأثیر آن در تمدن اسلامی آشنا شوند. در این پژوهش به بیش از چهل مقاله از مؤلف ارجاع داده شده که در پژوهش های ایران شناسی دیده نمی شود و همگی برای اولین بار مطرح شده است. همچنین استناد به منابع تاریخ معاصر از ویژگی های این تحقیق است.
فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است:
فصل اول: اسلام در ایران، عوامل سقوط دولت بنی امیه
فصل دوم: سرنگونی بنی امیه و حاکمیت بنی عباس
فصل سوم: تأسیس دولت عباسی به دست ایرانیان
فصل چهارم: نفوذ فرهنگ ایرانی به فرهنگ عربی
فصل پنجم: جلوه های فرهنگ ایرانی در فرهنگ عباسی
سبزیان پور، وحید، تاریخ ادبیات عصر عباسی در پرتو فرهنگ و تمدن ایرانیان باستان، تهران، یار دانش، 244 صفحه، شمارگان: 100 نسخه، قطع: وزیری، بها: 200000 ریال، 1394.