میراث مکتوب- شاهنامه اثری عظیم و گران‌سنگ است که از وجوه و ابعاد گوناگون، شایستۀ توجه است. توجه خاص تذکره‌نویسان و ادیبان و شاعران متقدم به شاهنامه گواه این مدعاست. در روزگار ما نیز دانشمندان و ادیبان شناخته‌ای به جست‌وجو در شاهنامه پرداخته‌اند و هریک به قدر تشنگی از این دریای ناپیداکران، چشیده‌اند.
یکی از موضوعاتی که توجه بسیاری از خوانندگان و پژوهندگان شاهنامه را به خود جلب کرده است توجه حکیم توس به نامه و نامه‌نگاری در جای‌جای داستان‌های شاهنامه است؛ موضوع کتاب حاضر که دو تن از پژوهشگران نامدار تاجیک آن را دست‌مایۀ پژوهشی عالمانه قرار داده‌اند.
فهرست مندرجات مجموعۀ حاضر، به‌جز یادداشت ویراستار و مقدمه‌های آن، از این قرار است:
فصل اول: نامه و نامه‌نگاری در شاهنامه (نظر اجمالی به نامه و نامه‌نگاری در فرهنگ فارسی‌زبانان، نامه‌های شاهنامه و آداب و هنر نامه‌نگاری فردوسی در آن‌ها)؛
فصل دوم: محتوای نامه‌های شاهنامه (نامه‌های شاهان به شاهان، نامه‌های شاهان به پهلوانان و نامه‌های پهلوانان به شاهان، نامه‌های شاهان به کارداران و کاردانان، نامه‌های خویشاوندان به خویشاوندان)؛
فصل سوم: نظری به نامه‌های شاهنامه از روی موضوع (فرمان‌نامه، فتح‌نامه و پیروزی‌نامه، صلح‌نامه و عهدنامه، احوال‌نامه، پند و اندرزنامه)؛
خاتمه؛
ضمیمه (نمونه‌ای چند از نامه‌های شاهنامه، فتح‌نامۀ منوچهر نزد فریدون، نامه فرستادن زال سوی سام و احوال نمودن، نامۀ کاووس به رستم و خواندن او را به جنگ سهراب، نامه نوشتن اسفندیار به گشتاسپ و پاسخ آن، نامه نوشتن اسکندر نزد بزرگان ایران…).
این کتاب نخستین بار در دهۀ هشتاد خورشیدی در تاجیکستان و به خط سیریلیک منتشر شد و پس از آن با مقدمۀ دکتر علی‌اصغر شعردوست (سفیر وقت ایران در تاجیکستان) به خط فارسی برگردانده شد و به تعداد محدود در تاجیکستان به نشر رسید. اکنون، به مناسبت درگذشت جوره‌بیک نذری، ویراست تازۀ این کتاب در ایران منتشر شده است.
کتاب «نامه و نامه‌نگاری در شاهنامه» نوشتۀ جوره‌بیک نذری و علی محمدی خراسانی است که به ویراستاری حسن قریبی، مدیر ادارۀ روابط بین‌الملل فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گرد آمده و انتشارات آروَن آن را در ۲۰۲ صفحه و با شمارگان ۵۰۰ نسخه، به بهای ۵۲ هزار تومان منتشر کرده است.
معرفی: علی‌رضا طیبی
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگستان زبان و ادب فارسی