میراث مکتوب – امیرعلیشیر نوایی برجسته ترین شخصیت ادبیات ترکی جغتایی در قرن نهم هجری در آسیای میانه محسوب می‌شود.
شیوۀ ادبی ترکی جغتایی که تاحدودی تحت تأثیر ترکی قاراخانی بود، در آن عصر در هرات و سوی‌های آن و بسیاری از مناطق خراسان بزرگ گسترش و تکامل یافته بود. در تاریخ زبان ترکی تأثیر علیشیر نوایی بسیار گسترده است.
علیشیر نوایی گذشته از دیوان و مثنوی‌های مختلف، آثاری در زمینه‌های موسیقی و عروض نگاشته و تذکره و تاریخ نیز از خود بر جای گذاشته است که در حوزۀ زبان و ادبیات کتاب‌های محاکمة اللغتین، میزان الاوزان، رسالۀ معما و منشآت از این قبیل هستند.
امیرعلیشیر نوایی کتاب میزان الاوزان را به عنوان نظیره‌ای بر رسالۀ عروض اثر عبدالرحمن جامی نگاشته است. کتاب دارای مقدمه‌ای دربردارندۀ حمد و نعت و سخن در شرف فن عروض است. سپس از معنای کلمۀ عروض، هشت تفعلۀ سالم و زحافات و فروع و بحور آنها و دو اثر و تقطیع شعر و نمونه‌هایی از اشعار خود شاعر سخن می‌رود. در این رساله افزون بر عروض کلاسیک ترکی که اشتراکات زیادی با عروض عربی و فارسی دارد، از قالب‌های شعری خاص ترکی نظیر تویوق، قوشوق، چنگه، آرازواری، تورکی و جز آن نیز سخن رفته است.
فهرست مطالب این کتاب به شرح زیر است:
در زندگی و آثار امیرعلیشیر نوايی
زایش و رسایی
زندگی سیاسی
بناهای خیر و خدمات امیر علیشیر در خراسان
نوایی و جامی
نابغه جهان اسلام
آثار امیر علیشیر نوایی
خزائن المعانی
دیوان فارسی
خمسه‌ی نوایی
لسان الطّیر
رساله‌ی معما
مجالس النّفائس
نسایم المحبّة مِن الشَمایم الفُتوّة
سراج المسلمین در عقاید دینی.
محبوب القلوب
محاكمة اللّغتین
مناجات
چهل حدیث
نظم الجواهر
تاریخ انبیاء و حكماء
تاریخ ملوك عجم
زبدة التواریخ
حالات سید حسن اردشیر بیگ
خمسة المتحیرین
حالات پهلوان محمد
وقفیه
منشآت
میزان الاوزان
متن رساله میزان الاوزان
افزوده‌ها
نام‌هاي اجزاي افاعيلي
اصطلاحات عروضي
وثيقه
امیرعلیشیر نوایی، میزان الاوزان، تصحیح: حسین محمدزاده صدیق، تهران، تکدرخت، 200 صفحه، شمارگان: 2000 نسخه، قطع: رقعی، 1393.