میراث مکتوب – با سقوط دولت صفویه به سال 1135 / 1723 که منجر به پایان اقتدار ایران شد، فرصتی مناسب برای دو کشور روسیه و عتمانی برای تجاوز و تصرف بخش هایی از خاک ایران فراهم شد.
دولت عثمانی از سه جبهه به قلمرو ایران تجاوز کرد: والی بغداد، حسن پاشا ایوبی، سرعسکر منطقۀ عراق عجم و فرزندش احمد پاشا، والی بصره، مناطق مهمی در کرمانشاه، سنندج، لرستان تا همدان را به تصرف درآوردند. از جبهۀ میانی عبدالله پاشا کوپرولی زاده و علی پاشا حکیم اوغلو اقدام به تصرف تبریز کردند. در جبهۀ شمالی، عارفی احمد پاشا مأمور تصرف قلعۀ ایروان شد.
ادامۀ این مطلب به قلم نصرالله صالحی که در شمارۀ 69 – 68 دوماهنامۀ گزارش میراث (دوماهنامۀ تخصصی اطلاع رسانی در حوزۀ نقد و تصحیح متون، نسخه شناسی و ایران شناسی، دورۀ دوم، سال نهم، شمارۀ اول و دوم، فروردین – تیر 1394) منتشر شده است اینجا بخوانید.