بازتاب هنر شاعری مولانا جلوه‌های ویژه‌ای دارد و یک بعد کشف آن در کاربندی عناصر جغرافیای تاریخی و فرهنگ تاجیکی در آثار شاعر تظاهر می‌کند.

در شعر سنتی دری قبل از مثنوی، محدودیت قافیه به ایجاد بحران و بن ‌بست منتهی شده بود