علم الحیل یا اختصارا «حیل» (جمع حیله) متفاوت از حیل فقهی یا حیله‌های شرعی یکی از شاخه‌های علوم در بین مسلمانان بود که موضوع آن بررسی ساختار و ساختن اسباب شگفت انگیز و ماشین‌های سودمند بوده است

کتاب نتیجهالدوله از معدود کتابهایی است که در زمینۀ علم الحِیَل یا صناعه الحیل، آنهم به زبان فارسی نوشته شده و از آخرین آثار مکتوب در این زمینه است که از واپسین روزهای باشکوه دوران تمدن اسلامی و در واقع از دورۀ احتضار آن به ما رسیده است.