تا جایی که می‌دانیم دانشنامۀ فارسی فخر رازی موسوم به جامع العلوم یا جامع ستینیکهن‌ترین اثری است که در آن گوهر شناسی با عنوان علم الجواهر» به صورت علمی مستقل یاد شده است

دانشوران دورۀ اسلامی، به موازات نگارش مطالبی کمابیش پراکنده در خصوص چگونگی تکوین معادن و معدنیات، تک‌نگاری‌هایی با موضوع شناخت سنگ‌های گران‌بها و نیمه‌گران‌بها، می‌نوشتند که معمولاً با عنوان عمومی جواهرنامه از آنها یاد می‌شود

مقاله‌ای که در ادامه می‌خوانید نوشتۀ دکتر یونس کرامتی است که در سایت حلقه کاتبان منتشر شده است