عارف قزوینی شاعر ملی ایران در طول زندگی خود بیش از دیگر شخصیت‌های ادبی و حتی سیاسی ایران با تجزیه‌طلبان و مروجین پان‌ترکیسم مبارزه کرد و با سرودن اشعار و تصانیف شیوا و شورانگیز و اجرای کنسرت، به سهم خود موفق شد تا حدود زیادی اقدامات آنان را بی‌اثر نماید.

مشروطه انگیزه‌ای شد تا ادبیات ایران از ادبیات مدرن باختر وام بگیرد و در همین راستا پای طنز، سرود‎های عامیانه و گفت‌وگو به ادبیات سیاسی کشور باز شد.

طبیعی است که بهار در رفتارشناسی فرهنگی ایرانیان به گستردگی خود را نشان داده است و سازۀ فرهنگی ادبیات، رویکرد انسان را در همنفسی با بهار در شعر شاعران به میراث گذاشته است.