خصوصیت بارز صوفیان اندیشۀ تکاملی آنان است و عشق را تنها وسیله‌ای می‌دانند که بدان سیر به مراتب بالا میسر می‌شود.

قبل از سنایی هم اشعار عرفانی اندکی داشتیم ولی سنایی را باید آغازگر تلفیق عشق و عرفان در ادبیات فارسی دانست.