میراث مکتوب – سعید شفیعیون استادیار ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان و پیشنهاددهندۀ ثبت روز نظامی در تقویم، در اینباره گفت: مدتی پیش چندتن از دوستان ما میخواستند در مورد نظامی یک کار موسیقایی انجام دهند، از من خواستند که برای کارشان از اشعار نظامی انتخاب کنم.
همان زمان ها به این فکر افتادم که با این کار می توان نظامی را مجدداً وارد زندگی مردم کرد و این فکر در ذهنم جرقه خورد که اصلا چرا ما روزی به نام روز نظامی در تقویممان نداریم؟ در حالی که روزهای مختلفی چون روز مولوی، روز حافظ، روز عطار و… داریم. از این باب مقداری ذهنم درگیر شد. نظامی صرف نظر از جایگاه بلند وی در ادبیات روایی -غنایی، شاعری است که هیچ کس مانند او در طول تاریخ ادبیات فارسی زمان و زمین را درننوردیده است. چرا که تقلیدهایی که از آثار او به زبانهای مختلفی چون فارسی، ترکی، اردو و… صورت گرفته در حوزه های مختلف جغرافیایی انجام شده است، از هند و آسیای مرکزی تا بخش هایی از اروپا . تاثیر او بر نیما هم که به اصطلاح پدر شعر نو فارسی است،به وضوح قابل مشاهده است.
وی افزود: این موضوع را با رئیس مرکز میراث مکتوب آقای دکتر ایرانی که یکی از مدیران خوب فرهنگی و دلسوز امروز کشورمان هستند درمیان گذاشتم که چطور می توانیم یک روزی در تقویم به نام روز نظامی داشته باشیم. افزون بر این باید بدانیم که حساسیت های سیاسی و فرهنگی از طرف کشورآذربایجان و جریان عجیب پان ترکیسم بر این شاعر وجود دارد تا جایی که عملاً او را شاعر ترک آذربایجانی می دانند و این امر اهمیت موضوع را بیشتر میکرد.
شفیعیون اظهار داشت: تحریف های عجیب و غریبی در مورد نظامی صورت گرفته است. جایگاه این شاعر بسیار مهم است درحالی که متاسفانه خیلی به آن توجه نشده است. به هرحال سال گذشته در جلسهای با چندتن از استادان بزرگ نامه ای برای شورای عمومی تنظیم کردیم. مصوبات این شورا برای نتیجه گیری به شورای عالی انقلاب فرهنگی می رود و تصویب می شود. تا اینکه ظاهرا دیروز اعلام شد که این موضوع تصویب شده است و روز 21 اسفند به عنوان روز نظامی گنجوی در تاریخ ثبت شده است.
شفیعیون درباره معیار انتخاب این روز یعنی 21 اسفند برای ثبت در تقویم نیز گفت: من نمی دانم این تاریخ قابل تغییر است یا خیر؟ راستش ما از نظامی هیچ قرینه ای نداریم که دقیقا سال تولد یا روز تولدش را بدانیم. البته تا حدی آنهم تخمینی از روی آثارش می دانیم که در چه سالی بوده و در یکی از آثارش گفته من 40 سالم است و غیره، اما هیچ روزی را که مشخص باشد مثلا این روز نظامی به دنیا آمده یا از دنیا رفته یا این اثر را در این روز گفته نمی دانیم اما خب به هر حال باید یک روزی را انتخاب می کردیم. خیلی از بزرگان ما هم اینطوری هستند. روزهای حافظ و مولوی هم همین طور است و چون ما درمورد تاریخ هیچ کدام اطلاع دقیقی نداریم.
وی ادامه داد: یکی از دلایل مخالفت هایی که در ابتدا می شد این بود که می گفتند روزهایی در تقویم ثبت می شوند و هیچ کاری در مورد آنها نمی شود. حالا امیدواریم که با این مساله به نظامی بیشتر پرداخته شود. متأسفانه بعد از این همه سال کارهایی در مورد نظامی کرده اند که هیچ کدام کار پسندیده و با کمالی نیست و واقعا نظامی یکی از مظلوم ترین شعرای بزرگ ماست که به او پرداخته نشده و کارهایی که کرده اند در حد نام نظامی و جایگاه و شان او نیست.
شفیعیون درمورد اینکه آیا این موضوع می تواند به ثبت جهانی نظامی به عنوان شاعر ایرانی و نه آذربایجانی کمک کند یا خیر نیز بیان کرد: به هر حال یکی از انگیزه های ما برای ثبت نظامی در تقویم همین بود که درباره اینها مقداری بحث شود و مجال طرح آن بیشتر شود. اینکه نظامی را شاعر آذربایجانی و ترک نشان دهند برمی گردد به زمان شوروی سابق و به نظرم حدود 1930 بود که این فعالیت های سیاسی انجام شد که نظامی هم یک آذربایجانی تلقی شود. در دل این مصادره یک سری تحریف های عجیب و غریب تاریخی انجام دادند. یعنی آنها آمدند گفتند نظامی شاعر ایرانی که نیست هیچ، شاعر فارسی هم نیست. یک دیوانی را پیدا کردند که اصلا متعلق به نظامی دیگری بود و تمام اشعار ترکی نظامی قونوی را که ظاهرا از شاعران دوره عثمانی بود به او منسوب کردند و بعد هم گفتند اینها شعرهای نظامی است و آمدند حتی آثار ملی خودشان را هم تخریب کردند، یعنی آن کتیبه هایی را که اشعار نظامی روی آن حک شده بود برداشتند و کاشی های جدیدی گذاشتند که روی آنها شعرهای ترکی بود که هیچ کدام متعلق به نظامی نبود و عملاتحریف های خیلی زشت و تاریخی انجام دادند. این گونه تحریف خیلی مساله دردناکی است، به هر حال روز نظامی می تواند یک مقداری به طرح دوباره این مسایل بپردازد و درمورد این مساله پیگیری، تحقیق و صحبت شود و از حد شعار و این نامه نگاری های اداری بیرون بیاید.
منبع: ایسکانیوز