میراث مکتوب – اثر حاضر نوشته حسن بن روزبهان شیرازی از مؤلفان سده دهم هجری، ساکن اصفهان و معاصر با شاه طهماسب صفوی است که کتابت نسخه با توجه به اشاره نویسنده در بین سال‌های 903 تا 984 بوده است. حسن بن روزبهان بعد از اتمام اثر آن را به یکی از وزرای زمان تقدیم کرده است.
مؤلف کتاب، اخلاق شمسیه یا شمسی را با توجه به اشاره خود در ضمن متن، متأثر از اخلاق محسنی اثر ملاحسین کاشفی در اوایل سدۀ دهم هجری نوشته است.
«اخلاق شمسیه» از جمله کتاب های اخلاقی است که احکام و اصول هنجارهای اخلاقی را به شیوه ای جذاب ارائه داده است. روزبهان در این کتاب به مناسبت های مختلف حکایت هایی شیرین مرتبط با موضوع بحث آورده و نیز از اشعار و کلمات قصار بزرگان و حکما استفاده های فراوان کرده که همین امر موجب جذابیت این کتاب گردیده است.
این کتاب به زبان فارسی در چهارده باب و یک خاتمه تنظیم شده است. باب اول: در ذكر بعضی از مكارم اخلاق این صاحب دولت و نصب قواعد عدل و دادگستری و رعیت پروری، باب دویم: در حسن اخلاق و مدارا و رفق با اهل عالم، باب سیم: در اخلاص و اعتقاد با اهل عالم، باب چهارم: در برآوردن حاجات مردمان، باب پنجم: در صفت كرم و شفقت با كافه خلایق، باب ششم: در مراعات تقوی و ورع، باب هفتم: در صبر و شكر و رضا، باب هشتم: در مذمت و حقارت دنیا، باب نهم: در مدح قناعت و مذمت حرص و طمع، باب دهم: در كسر نفس و ریاضت، باب یازدهم: در آداب محبت و حمایت دوستان، باب دوازدهم: در دانستن حقوق، باب سیزدهم: در علم فراست، باب چهاردهم: در موانست با اخیار و احتراز از صحبت اشرار، خاتمه.
در این راستا نسخۀ اخلاق شمسیه از جمله گنجینه هایی است که تاکنون ناشناخته مانده بود و و به گفتۀ مصححان امید است با تصحیح این اثر به شناخت بیشتری از ویژگی های ادبی در قرن دهم دست یافت.
حسن بن روزبهان شیرازی، اخلاق شمسیه، 456 صفحه، تهران، فرهنگ صبا، قطع: رقعی، شمارگان: 300 نسخه، بها: 250000 ریال.