میراث مکتوب – امثال جوراجور و مختلف که در هر زبانی وجود دارد، شامل حکمت‌ها و عبرتهای بی‌نهایت است و اگر به چشم حقیقت‌بین نظر شود، اثر و نتیجه یک عمر تجربه مردان حکیم و انسان‌های دانشمند قدیم است که به منظور موعظه و نصیحت به افرادی که بعد از خود آنان می‌آیند، به یادگار گذاشته‌اند که در حیات خود و زندگی آنان و در ادراک خیر و ضرر ارباب عبرت و یک کتاب درسی باشد. از این رو مردان حکیم و دانشمند بسیاری از ملتها، هر یکی درباره امثال زبان خود کتابها نوشته و منتشر کرده‌اند. آه و آه و هزاران حسرت که درباره امثال زبان آذربایجانی که حاوی دنیایی نصیحت است و از سرتاپا حکمت و عبرت، یک کتاب تدوین نشده و انتشار نیافته و جماعت از امثال و نکته‌های آن آگاه نشده است.
کتاب حاضر یکی از تالیفات علامه مدرس تبریزی خیابانی، از شخصیت‌های درخشان خطّه آذربایجان است که در سال ۱۲۵۶ش در تبریز زاده شد و در سال ۱۳۳۳ چشم از جهان فروبست. ممتازی این دانشمند فاضل که بیشترین روزهای زندگی‌اش را به تدریس، تربیت و تألیف گذراند، جامعیت و احاطه بر دانشها و فنون گوناگون زمان خود بود.
وی علاوه بر زبان و ادبیات فارسی و عربی، فقه و اصول، فلسفه و منطق و کلام، از ریاضیات، نجوم و هیئت نیز آگاهی داشت. این فقیه نامدار که آثاری وزین همچون «ریحانه‌الادب»، «قاموس العارف» و غیره را ارزانی داشته، از ارزش امثال و حکم نیز غافل نبوده و به ثبت و ضبط آنها همت گماشته است.
امثال و حکم که از منابع غنی فرهنگ‌ها به شمار می‌روند و می‌توانند مأخذ و مرجع معتبری برای پژوهشهای دیگر علوم انسانی، از جمله جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، زبان‌شناسی، مردم‌شناسی، قوم‌شناسی، بوم‌شناسی، جغرافیا، تاریخ، اقتصاد ملل و غیره قرار گیرند، از زمرۀ زمینه‌های تحقیقاتی بسیار گسترده‌ای هستند.
میرزا محمدعلی مدرس تبریزی، امثال و حكم تركی آذربایجانی، ترجمه: توفيق ه. سبحانی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۲۵۹ صفحه، قطع: وزیری، بها: 270000 ریال، 1394.