میراث مکتوب – جغرافیای محمد صفی خان، سومین کتاب از مجموعه کتابهای جغرافیای دورۀ قاجار است که توسط مؤسسۀ «دنیای جغرافیایی سحاب» و به منظور دسترسی بهتر محققان به کتابهای مرجع جغرافیایی به چاپ رسیده است.
این کتاب نیز همچون سایر کتاب های این مجموعه علاوه بر آنکه نسخه برابر اصل است حاوی توضیحات مناسب و فهرست اعلام جهت آشنایی بیشتر مخاطبان است که در راستای فعالیت های علمی – پژوهشی این مؤسسه منتشر و در اختیار محققان و پژوهشگران قرار گرفته است.
این کتاب مجموعه ای شناختی از سه چاپ کتاب درسی جغرافیایی است. مؤلف هر سه چاپ، محمدصفی خان است و در زمان حکومت مظفرالدین شاه قاجار به رشتۀ تحریر درآمده است. هر سه کتاب چاپ سنگی، قطع جیبی و به خط نستعلیق تحریر شده است. نخستین کتاب از این مجموعه «اصول علم جغرافیا» است که به صورت سوال و جواب نگاشته و در تألیف این سه کتاب از نقشه نیز استفاده شده است.
از آنجایی که نسخۀ اصلی این سه چاپ کتاب نایاب ولی در آرشیو دنیای جغرافیای سحاب نگهداری می شود، انتشار آن به عنوان سندی با ارزش و راهنمایی مناسب می تواند در دسترسی به منابع گذشته جغرافیا مورد استفاده قرار می گیرد.
چاپ اول کتاب با نام «اصول علم جغرافیا» در سال 1316 هـ.ق زمان مظفرالدین شاه قاجار منتشر شده است. این کتاب شامل یک مقدمه و 121 صفحه متن است. در این کتاب نقشه‌های دست رنگ پنج قاره و یک نقشه ایران در اندازه 15*13 سانتی‌متر مشاهده می‌شود.
چاپ دوم کتاب – کتاب «جغرافیا: تکمیل‌شده به انضمام جغرافی ایران (چاپ دوم)» است که در سال 1322 هـ.ق منتشر شده است. این کتاب به دو دوره اول و دوم تقسیم شده است.
دوره اول «جغرافیا» که خود در چهار قسمت است:
قسمت اول: جغرافیای محلی، صفحات 1 تا 8
قسمت دوم: کلیات جغرافیا، صفحات 9 تا 15
قسمت سوم: جغرافیای محلی (ایران)، صفحات 16 تا 31
قسمت چهارم: جغرافیای عمومی، صفحات 32 تا 62 به همراه دو صفحه فهرست
دورۀ دوم یه سه قسمت تقسیم شده است:.
قسمت اول: زمین، صفحات 1 تا 49 که خود به سه فصل تقسیم شده است
فصل اول: کلیات علم هیئت، صفحات 1 تا 16
فصل دوم: اصطلاحات علم جغرافیا، صفحات 17 تا 27
فصل سوم: انسان، جمعیت، صفحات 37 تا 49
قسمت دوم: جغرافیای پنج قطعه عالم، صفحه 1 تا 113
قسمت سوم: جغرافیای ایران، صفحات 1 تا 113.
فهرست مطالب: صفحات 1 تا 4 به همراه نقشه‌ها بدون ذکر صفحه در محل مربوط
چاپ سوم کتاب در سال 1325 هـ.ق و دارای مطالب و عناوینی همانند چاپ دوم است، ولی با دو کاتب مختلف که کاتب چاپ سوم در پایان کتاب با نام «میرزا نعمت‌الله معین الکتاب» معرفی شده است. چاپ سوم کتاب افزون بر نقشه‌های آموزشی (همانند چاپ دوم) دارای نقشه‌های پنج قاره به انضمام یک نقشه ایران و یک نقشه تهران (ص 247) است.
ااصول علم جغرافیا (جغرافیای محمد صفی خان)، پژوهش: جواد صفی نژاد، غلامرضا سحاب، تهران، دنیای جغرافیا سحاب، 121 صفحه، شمارگان: 500 نسخه، بها: 300000 ریال، 1393.