میراث مکتوب – این اثر به قلم دکتر رضا کوهکن در اواخر فوریه ۲۰۱۵ با عنوان Pensée alchimique de Tughrâï توسط انتشارات Editions Universitaires Européennes به چاپ رسیده است.
شناخت ما از کیمیای دورۀ اسلامی عموماً مبتنی است بر مطالعاتی که در باب دو کیمیاگر برجستۀ مسلمان، جابر بن حیان و ابوبکر رازی، صورت گرفته است؛ و البته عموم آن مطالعات نیز بر اساس دیدگاه ویگیِ تاریخنگاری، و به عبارت دیگر بر پایۀ «حال‌محوری»، انجام شده است که خود این دیدگاه به طور جدّی باعث تحریف و تشویش حقایق تاریخی می‌گردد. در این میان نباید غفلت نمود که در سرزمین اسلام کیمیاگران برجستۀ دیگری نیز پدید آمده‌اند، شخصیت‌هایی نظیر ابن‌امیل، جلدکی، صاروخانی، عراقی، حسن زاهد غریب کرمانی و غیره؛ و البته باید به طور خاص از حسین بن علی طغرایی (453-515) یاد کنیم که برغم تصور معمول از کیمیاگران، یک درباری و برای مدّتی حتی وزیر سلجوقیان بوده است.
باید این تصور را که کیمیا یک شبه‌علم است از ذهن زدود؛ کیمیا واجد یک نظام جهان‌شناسی، انسان‌شناسی و معرفت‌شناسی خاص خود است که البته به تجربه و کار آزمایشگاهی اهتمامی وثیق دارد. اگر چه هنوز راه بسیار باقی است تا زوایای این علم طبیعی الهی (: الصنعۀ الالهیة) گشوده گردد، اما این پژوهش سعی کرده است برای اولین بار یک تحقیق جامع (شامل زندگینامه، آثار و بازسازی اندیشه کیمیایی) در خصوص طغرایی انجام دهد؛ و از آنجا که اکثریت قریب به اتفاق آثار وی (که بالغ بر سی اثر وزین و عموماً مفصّل کیمیایی است) همچنان صرفاً به صورت نسخه خطی در دسترس است، پژوهش ما با رجوع به نسخ خطی آثار وی ممکن شده است . اندیشۀ کیمیایی طغرایی، که در آن به استخراج مؤلفه‌های اساسی کیمیای طغرایی دست‌یازیده‌ام، در حقیقت و در اساس، بخشی از رسالۀ دکتری نگارنده است که در مدرسه مطالعات عالی کاربردی (EPHE) در سوربون با نمرۀ عالی دفاع شده و به علاوه، تبریکات هیأت داوران را به اجماعِ همه اعضاء دریافت نموده است.