میراث مکتوب – کتاب تاریخ خلیج فارس (از قدیم‌ترین دوران تا کنون) نوشتۀ لارنس جی. پاتر است که تاریخ خلیج فارس را از دیرباز تاکنون را بررسی می‌کند.
کتاب «تاریخ خلیج فارس» درباره پهنۀ آبی «خلیج همیشه پارس» و متشکل از مقالاتی است به قلم نویسندگانی چون تی. پاتس، ویتکُم، تورج دریایی، محمد باقر وثوقی، گری سیک و دیگر بزرگانی است که نام آنها نشان‌دهندۀ ارائه اثری گرانسنگ برای مخاطب است.
مقالات این اثر جنبه‌های گوناگون باستان شناختی، تاریخی، جامعه شناختی و سیاسی خلیج فارس را در برمی‌گیرد و در برخی موارد چنان اطلاعاتی به دست می‌دهد که بی شک برای بسیاری از ایرانیان بسی تکان دهنده خواهد بود.
نویسندگان این مقالات مقاطع تاریخی گوناگون و نیز موضوعات مختلف جامعه‌شناختی را موضوع بررسی قرار داده‌اند. نکته جالب این که در این اثر خلیج فارس به صورت یک کل و نه صرفاً ضمیمه تمدن‌های فلات ایران یا شبه جزیره عربستان بررسی شده است. دیدگاهی نو که دستاوردهایی تازه و بس ارزنده به ارمغان آورده است، گرچه گاه در مستقل شمردن این پهنۀ آبی و کرانه‌های آن از ایران شاید غلو شده باشد. همسانی‌هایی که از آنها یاد شده است تنها جنبه‌های ظاهری زیست و فرهنگ مردمان و اقوام را شامل می‌شود، حال آن که انسان هویتی مستقل دارد از آنچه ظاهر وی می‌نماید. هویتی برخاسته از باورها و ارزش‌های او که اگر از این جنبه داوری می‌کنیم، ساکنان خلیج فارس با مردمان سواحل هند یا کرانه‌های «مالابار» تفاوت‌های بسیاری دارند.
این کتاب در همایشی که در اکتبر 2004 در لیماسول قبرس برگزار شده بود شکل گرفت. این همایش را برنامه خلیج 2000 برگزار کرد که برنامه پژوهشی و بین المللی مهمی درباره کشورهای خلیج فارس است و مرکز آن در دانشگاه کلمبیا قرار دارد و از پشتیبانی مرکز گفتگوی تمدن ها در نیکوزیا برخوردار است.
فهرست مطالب این کتاب بدین شرح است:
بخش اول- تاریخ و جامعه خلیج فارس
بخش دوم- خلیج فارس و اقیانوس هند
بخش سوم- نقش بیگانگان
نمایه
این کتاب با ویراستاری لارنس جی. پاتر و ترجمه محمد آقاجری را را انتشارات ققنوس در سال 93 و در 493 صفحه منتشر کرده است.
منبع: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی