میراث مکتوب – از یادداشتهای روزانۀ عینالسلطنه قهرمانمیرزا سالور (1250 – 1324ش) به روشنی برمیآید که عبدالصمدمیرزا عزّالدوله، برادر بزرگ ناصرالدین شاه قاجار (1224 – 1308 ش) از همان نخستین دیدار خود از الموت (25 رمضان 1303 ق) شیفتۀ این سرزمین جادویی شد.
سفرهای بعدی او به آنجا، بر این علاقهمندی افزود؛ بدان حد که «الموت جان شیرین عزالدوله» تلقی شد.
ظاهراً دو موضوع بیشتر از موضوعات دیگر، توجه عزّالدوله را بدانجا معطوف داشته بود: یکی طبیعت و کوههای متنوع آنجا، که برای امر تفریح و شکار او دلپذیر مینمود. دوم درآمد اقتصادی، مخصوصاً معادن نهفته در دل کوههای الموت. او خود به فرزندش، عینالسلطنه قهرمان میرزا، که از حکمروایی الموت تنی خسته داشت، گفته بود:
قلعۀ حسن آنجاست، مملو از ذخایر است، هلاکو آنجا اردو زده، خواجه نصیر چه کرده، تمام آن کوهها پُر از معادن است…
- ادامۀ مقالۀ «یغمای قلعۀ عزدالدوله در زوارک الموت» نوشته گلنار کریمی و عنایت الله مجیدی که در شماره 58 و 59 دوماهنامۀ تخصصی گزارش میراث منتشر شده است را اینجا بخوانید